Cẩm nang thiện nguyện hiệu quả

Khi dùng thời gian và tiền bạc để giúp đỡ người khác, hẳn bạn muốn giúp đỡ càng nhiều người càng tốt. Song nguồn lực của bạn lại có hạn. Vậy nên, bạn có thể tạo ra tác động lớn hơn khi tập trung vào những biện pháp can thiệp giúp nhiều người hơn, thay vì chỉ giúp được ít người.
‍
Tìm ra được những biện pháp can thiệp như thế lại vô cùng khó khăn. Nó đòi hỏi "tư duy trinh sát" (scout mindset) – một lối tư duy luôn tìm kiếm sự thật, thay vì chỉ chăm chăm bảo vệ quan điểm hiện tại của mình.

Khoảng 700 triệu người vẫn đang sống trong nghèo đói, chủ yếu ở các nước có thu nhập thấp. Những nỗ lực giúp đỡ họ như cải cách chính sách, chuyển tiền mặt hoặc cung cấp dịch vụ y tế đều mang lại hiệu quả vô cùng to lớn.

Bên cạnh tìm hiểu vấn đề trên, chúng tôi cũng thảo luận về mức độ hiệu quả chênh lệch giữa các biện pháp can thiệp, đồng thời giới thiệu một công cụ đơn giản để ước tính các số liệu quan trọng.

Ta có nên quan tâm đến những động vật chẳng phải con người? 

Chúng ta sẽ cùng thảo luận tầm quan trọng của sự quan tâm công tâm (care impartially), thay vì phớt lờ những chủ đề kỳ lạ với những đối tượng hưởng lợi khác thường này. Chúng tôi cũng sẽ gợi ý một vài ý tưởng về cách loài người chúng ta có thể cải thiện cuộc sống của các loài động vật đang chịu đau khổ trong những trang trại công nghiệp.

Nhân loại dường như đang phải đối mặt với các rủi ro hiện sinh (existential risks) – những nguy cơ có thể hủy hoại hoàn toàn tiềm năng dài hạn của chúng ta. Chúng ta sẽ cùng xem xét tại sao đây có thể là một ưu tiên hàng đầu về mặt đạo đức, và tại sao những rủi ro này lại thường bị xã hội xem nhẹ. Chúng ta cũng sẽ tìm hiểu một trong những nguy cơ lớn nhất: một đại dịch do con người tạo ra, thậm chí còn tồi tệ hơn cả COVID-19.

Song song đó, chúng tôi sẽ giới thiệu khái niệm “giá trị kỳ vọng” (expected value) và cùng khám phá xem liệu bạn có thể đánh mất toàn bộ tác động của mình chỉ vì bỏ sót một yếu tố then chốt hay không.

"Chủ nghĩa dài hạn" là quan điểm cho rằng cải thiện tương lai dài hạn là ưu tiên đạo đức quan trọng trong thời đại chúng ta. Điều này có thể củng cố các lập luận về việc nỗ lực giảm thiểu một số nguy cơ tuyệt chủng mà chúng ta đã đề cập trong phần trước.

Chúng ta cũng sẽ khám phá một số quan điểm về tương lai của chúng ta có thể như thế nào và tại sao nó có thể rất khác so với hiện tại. Và chúng ta sẽ giới thiệu dự báo: một tập hợp các phương pháp để cải thiện và học hỏi từ những nỗ lực dự đoán tương lai của chúng ta.

Trí tuệ nhân tạo mang tính chuyển đổi (Transformative artificial intelligence) có thể sẽ được phát triển trong thế kỷ này. Nếu điều đó xảy ra, nó có thể bắt đầu đưa ra nhiều quyết định quan trọng cho chúng ta và nhanh chóng thúc đẩy những thay đổi như tăng trưởng kinh tế. Chúng ta đã sẵn sàng để đối phó với công nghệ mới này một cách an toàn chưa?

Bạn cũng sẽ tìm hiểu về các chiến lược để ngăn chặn thảm họa liên quan đến AI và khả năng xảy ra cái gọi là "nguy cơ đau khổ quy mô vũ trụ"( “s-risks” - suffering risks).

Việc bạn tự mình nghĩ cho mình và phản tư về những luận điểm bạn đã nghe trong những tuần trước là rất quan trọng. Bạn có thể phát hiện ra những điểm mình không đồng ý hoặc thấy những lập luận là sai lầm. Và kể cả nếu không phát hiện ra có gì sai, bạn sẽ hiểu những ý tưởng đó sâu sắc hơn khi bạn đã ngẫm sâu về những điểm yếu nhất trong lập luận.

Vì vậy, trong tuần này, chúng tôi khuyến khích bạn dành thời gian để suy ngẫm về những băn khoăn và lo lắng của mình về các ý tưởng được đề cập cho đến nay, và đọc thêm một số lập luận phản bác mạnh mẽ nhất.

Trong phần cuối cùng, chúng tôi hy vọng giúp bạn áp dụng các nguyên tắc Thiện nguyện Hiệu quả vào cuộc sống và sự nghiệp của chính bạn.

Có lẽ bạn chưa sẵn sàng để thực hiện một thay đổi lớn - bạn có thể muốn đọc và suy ngẫm thêm trước khi bắt đầu. Vì vậy, chúng tôi sẽ giúp bạn suy nghĩ thấu đáo một số điểm chưa chắc chắn chính và đưa các gợi ý thử nghiệm làm chúng rõ ràng hơn, và cũng giúp lập kế hoạch để đảm bảo bạn thực hiện được ý định của chính mình.