Thiện nguyện hiệu quả (EA) là một dự án không ngừng nghỉ nhằm tìm ra những cách tốt nhất để làm điều thiện và áp dụng chúng vào thực tế.
Mục tiêu cốt lõi của chương trình này là giới thiệu bạn một số nguyên tắc và công cụ tư duy nền tảng của Thiện nguyện hiệu quả. Chúng tôi hy vọng những công cụ này có thể giúp bạn trong quá trình suy ngẫm về cách mình có thể giúp đỡ thế giới theo cách tốt nhất có thể.
Chúng tôi cũng muốn chia sẻ những lập luận giải quyết các vấn đề cụ thể, như sức khỏe toàn cầu hay an ninh sinh học. Những thành viên trong cộng đồng Thiện nguyện hiệu quả thường đồng tình rằng: do không chắc chắn lĩnh vực nào là quan trọng nhất, chúng ta nên phân bổ nguồn lực của mình cho nhiều vấn đề khác nhau. Song họ lại không đồng tình về cách phân bổ đó. Ngay cả khi đã học hỏi được rất nhiều trong thập kỷ qua, cộng đồng vẫn tích cực tranh luận và bất đồng về việc nên ưu tiên lĩnh vực nào và bằng cách nào. Chúng tôi hy vọng bạn sẽ xem xét những ý tưởng này một cách nghiêm túc và tự mình suy ngẫm những cách giúp đỡ hiệu quả nhất.
Cuối cùng, chúng ta sẽ dành một khoảng không gian ở cuối chương trình để suy ngẫm về việc cá nhân mỗi người có thể đóng góp như thế nào vào việc giải quyết những vấn đề này. Chúng tôi không kỳ vọng bạn sẽ có câu trả lời ngay sau chuỗi chương trình, nhưng hy vọng bạn có được chuẩn bị tốt để tiếp tục khám phá hành trình này.
Mỗi phần của chương trình bao gồm một số bài đọc cốt lõi và đôi khi có bài tập.
Chúng tôi ước tính hầu hết mọi người sẽ mất khoảng 1-2 giờ để đọc xong các bài đọc cốt lõi và 30-60 phút nữa cho bài tập. Chúng tôi đã sắp xếp các bài đọc và bài tập sao cho tổng thời gian chuẩn bị cho mỗi buổi học hàng tuần sẽ vào khoảng 2-2,5 giờ.
Các bài tập sẽ giúp bạn áp dụng những khái niệm đã học vào thực tế.
Ngoài ra, mỗi tuần đều có thêm các tài liệu trong mục ‘Khám phá thêm’ — đây là những nội dung không bắt buộc, giúp bạn tìm hiểu các chủ đề trong tuần một cách sâu hơn và rộng hơn.
Thời gian đọc ước tính được ghi chú cho mỗi bài. Nhìn chung, chúng tôi khuyến khích bạn dành thời gian để đọc và suy ngẫm kỹ lưỡng thay vì đọc vội vàng.
Chương trình học này được đội ngũ nhân viên của Trung tâm Thiện nguyện hiệu quả - Centre for Effective Altruism (CEA) biên soạn, có tiếp thu ý kiến đóng góp từ nhiều bên. Chương trình này là nhận định của CEA, một số biến thể khác để trình bày ý tưởng chính của chương trình cũng được thực hiện bởi các bên khác .[2]
Thông thường, các cuộc trò chuyện về ý tưởng chỉ mang tính giải trí: chúng ta thích tung hứng những ý tưởng hay ho, nói những điều có vẻ thông minh, rồi lại quay về với cuộc sống thường ngày. Điều đó không có gì sai cả — nhưng ít nhất là đôi khi, chúng ta nên tự hỏi mình những câu hỏi như:
Và ở một tầm nhìn bao quát hơn:
Việc trả lời những câu hỏi này có thể giúp thế giới quan của chúng ta trở nên chính xác và toàn diện nhất có thể, và qua đó, giúp chúng ta đưa ra những quyết định tốt hơn về những điều mình quan tâm.
Khi những người có tư duy thấu đáo tiếp cận cùng một nguồn thông tin nhưng lại đi đến những kết luận rất khác nhau, chúng ta nên tò mò tìm hiểu lý do, và nên tích cực khuyến khích mọi người lên tiếng và làm rõ nguồn gốc của những bất đồng đó. Ví dụ, nếu giới y khoa tranh cãi về việc liệu phương pháp A hay B chữa bệnh tốt hơn, họ nên tìm cho ra ngọn ngành của sự bất đồng đó, bởi vì câu trả lời đúng rất quan trọng — tính mạng con người đang bị đe dọa. Việc thay đổi quan điểm sau khi không đồng tình với ai đó có thể rất khó thừa nhận, nhưng chúng tôi cho rằng điều đó nên được tán dương. Việc giúp các cuộc thảo luận trở nên sáng tỏ hơn bằng cách thay đổi quan điểm trước những lập luận thuyết phục sẽ giúp cộng đồng hành động hiệu quả hơn để cứu người. Ngay cả khi bạn không cho rằng mình sẽ đồng ý với người kia, bạn vẫn sẽ học hỏi được nhiều hơn nếu thừa nhận sự bất đồng và cố gắng thấu hiểu quan điểm của họ khác với bạn ở điểm nào và tại sao.
Chúng ta không nên quên đi đặc quyền của mình khi có thể ngồi đọc và thảo luận về những ý tưởng này, cũng như không nên quên rằng chúng ta đang nói về những sinh mạng thực. Chúng ta may mắn khi ở một vị thế có thể tạo ra tác động lớn lao, và cơ hội này là hệ quả của một thế giới bất bình đẳng sâu sắc. Ngoài ra, hãy ý thức rằng mỗi người trong chương trình này đều đến với những ý tưởng, hoàn cảnh và kiến thức khác nhau. Một số chủ đề có thể gây khó xử khi thảo luận — đó là một trong những lý do chúng thường bị xem nhẹ, và cũng là lý do tại sao việc thảo luận về chúng lại quan trọng — đặc biệt là khi chúng ta có những mối liên hệ cá nhân với một số lĩnh vực này.
Cuốn sổ tay này nhằm giới thiệu về Thiện nguyện Hiệu quả một cách có hệ thống. Có rất nhiều chủ đề, ý tưởng và nghiên cứu liên quan mà chỉ một phần rất nhỏ trong số đó được gói gọn trong chương trình rất ngắn này. Nếu bạn quan tâm, chúng tôi khuyến khích bạn tìm hiểu sâu hơn qua các trang web được liên kết trong bài, và các trang web mà những trang đó liên kết đến, và cứ thế tiếp tục.
Nếu bạn quan tâm đến việc tìm hiểu cách làm nhiều điều tốt hơn, đây là một số bước tiếp theo bạn có thể thực hiện.
