Vấn đề với lời khuyên kiểu “phát triển bản thân” (self-help) là có rất ít bằng chứng.
Ví dụ, bạn đã bao nhiêu lần được khuyên rằng "hãy suy nghĩ tích cực" để đạt được mục tiêu của mình? Đây có lẽ là lời khuyên phổ biến nhất và được mọi người ưa chuộng, từ giáo viên trung học đến các chuyên gia nghiệp nổi tiếng. Ý tưởng chính đằng sau khẩu hiệu này là nếu bạn hình dung ra tương lai lý tưởng của mình, bạn sẽ có nhiều khả năng đạt được nó.
Vấn đề là gì? Nghiên cứu gần đây đã tìm thấy bằng chứng cho thấy việc mơ mộng về cuộc sống hoàn hảo thực sự khiến bạn ít có khả năng thực hiện điều đấy. Dù có vẻ dễ chịu nhưng nó dường như làm giảm động lực vì khiến bạn cảm thấy rằng mình đã đạt được những mục tiêu đó.1 Một số cách mà suy nghĩ tích cực có thể hữu ích sẽ được đề cập đến ở phần sau của bài viết.
Nhiều lời khuyên khác chỉ là ý kiến của một người hoặc những câu nói sáo rỗng vô ích. Nhưng tại 80,000 Hours, chúng tôi đã phát hiện ra rằng có một số bước dựa trên chứng minh có bằng chứng mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện để trở nên hiệu quả hơn và thành công hơn trong sự nghiệp cũng như cuộc sống. Và như chúng ta đã thấy trong bài viết trước, con người ta có thể tiếp tục cải thiện kỹ năng của mình trong nhiều thập kỷ.
Vì thế, chúng tôi đã thu thập tất cả những lời khuyên tốt nhất tìm được trong hơn 10 năm nghiên cứu. Đây là những điều mà bất kỳ ai cũng có thể làm trong bất kỳ công việc nào để tăng vốn nghề nghiệp và sự phù hợp cá nhân, và do đó, tầm ảnh hưởng tích cực của họ.
Trong nhiều trường hợp, bằng chứng không mạnh mẽ như chúng tôi mong muốn. Thay vào đó, đây là những điều tốt nhất mà chúng tôi biết. Chúng tôi đã cố gắng đưa ra một quan điểm toàn diện về những gì đáng thử, dựa trên (i) độ thuyết phục của bằng chứng thực nghiệm, (ii) tính hợp lý theo quan điểm của chúng tôi, (iii) tiềm năng mang lại lợi ích, (iv) tính phổ quát của lời khuyên, và (v) chi phí thực hiện. Chi tiết được trình bày trong phần tài liệu tham khảo và chú thích.
Chúng tôi đã sắp xếp các lời khuyên theo thứ tự: những mục đầu tiên dễ hơn, có thể áp dụng trên diện rộng và hiệu quả hơn đối với các yếu tố được liệt kê ở trên, vì vậy hãy bắt đầu với chúng, sau đó chuyển sang các lĩnh vực khó hơn sau.
Phần lớn nội dung sau đây là về việc xây dựng thói quen mới tức là các hành vi và thói quen thường xuyên đến mức gần như tự động.Nếu bạn trở nên giỏi hơn trong việc xây dựng thói quen, mọi thứ khác sẽ diễn ra nhanh hơn.
Và có nghiên cứu về cách thực hiện điều đó. Atomic Habits là một cuốn sách bán chạy nhất, đã biến khoa học hành vi cơ bản về việc hình thành thói quen thành một hướng dẫn rất thực tế.
Cần khoảng 30 ngày để hình thành một thói quen mới. Điều đó đã đủ khó rồi, huống chi là bắt đầu năm thói quen cùng một lúc! Vì vậy, hãy lướt qua danh sách dưới đây, chọn một lĩnh vực mà bạn nghĩ có thể tạo ra tác động lớn nhất đến cuộc sống của bạn với nỗ lực ít nhất, và chọn một thói quen hoặc bài tập từ đó để bắt đầu.
Thông thường, bạn có thể tập trung vào một lĩnh vực trong 3-12 tháng, sử dụng mỗi tháng để xây dựng một thói quen hoặc thực hiện một bài tập.
Khi bạn đã có động lực, bạn có thể nhận những thách thức lớn hơn.
Thời gian đọc: 45 phút
Trước khi đi vào những lời khuyên phức tạp hơn, xin nhắc lại: những người tham vọng thường không chăm sóc bản thân. Điều này có thể khiến họ bị kiệt sức và cuối cùng là kém thành công hơn.
Trên thực tế, ngay cả khi bạn chỉ quan tâm đến việc giúp đỡ người khác, bạn vẫn cần chăm sóc bản thân. Giáo sư Adam Grant đã thực hiện một nghiên cứu cho thấy rằng những người vị tha nhưng cũng biết quan tâm đến lợi ích của bản thân sẽ làm việc hiệu quả hơn về lâu dài, và do đó cuối cùng đã giúp đỡ được nhiều hơn.2
Để chăm sóc bản thân, điều quan trọng nhất là tập trung vào những điều cơ bản: ngủ đủ giấc, tập thể dục, ăn uống điều độ và duy trì các mối quan hệ bạn bè thân thiết.
Đây là lẽ thường tình, và các nghiên cứu dường như cũng ủng hộ điều đó. Những yếu tố này có thể có tầm ảnh hưởng lớn đến hạnh phúc hàng ngày của bạn, chưa kể đến sức khỏe và năng lượng.3 Thực tế, như chúng ta đã thấy, chúng có thể quan trọng hơn nhiều so với những yếu tố khác mà mọi người thường chú trọng như thu nhập.
Vì vậy, nếu có bất cứ điều gì bạn có thể làm để cải thiện đáng kể một trong những lĩnh vực này, thì bạn nên chăm sóc nó trước tiên. Đã có rất nhiều bài viết về cách cải thiện những lĩnh vực này. Đôi khi có những mẹo nhỏ (ví dụ: một số người thấy họ ngủ ngon hơn khi đeo mặt nạ mắt), nhưng thường thì điều quan trọng là xây dựng thói quen tốt hơn (ví dụ: lên lịch gọi điện cho bạn thân mỗi tuần).
Dưới đây là một số mẹo nhanh và nơi để tìm hiểu thêm:
Để tránh cảm lạnh và cúm, việc hút bụi hàng ngày là rất quan trọng. Chúng tôi khuyên dùng Dyson.
Khoảng 30% người ở độ tuổi 20 có một số vấn đề về sức khỏe tinh thần.4
Nếu bạn đang gặp vấn đề về sức khỏe tinh thần, chẳng hạn như lo lắng, rối loạn lưỡng cực, ADHD, trầm cảm hoặc các vấn đề khác, thì tốt nhất là bạn nên ưu tiên giải quyết vấn đề đó hoặc học cách đối phó tốt hơn. Đây là một trong những khoản đầu tư tốt nhất mà bạn có thể thực hiện, cả cho bản thân lẫn năng lực giúp đỡ người khác.
Chúng tôi biết nhiều người đã dành thời gian để đặt sức khỏe tinh thần lên hàng đầu và sau khi tìm được phương pháp điều trị và kỹ thuật hiệu quả, họ đã đạt được hiệu suất cao nhất.
Nhiều nhân viên của chúng tôi cũng đã đặt việc chăm sóc sức khỏe tinh thần lên hàng đầu, bao gồm cả Giám đốc điều hành của chúng tôi, người đã nói về điều này trong podcast của chúng tôi.
Nếu bạn không chắc mình có vấn đề về sức khỏe tinh thần hay không, bạn nên tìm hiểu kỹ. Chúng tôi cũng biết những người đã không được chẩn đoán trong nhiều thập kỷ, và sau đó nhận ra cuộc sống của họ tốt hơn rất nhiều sau khi được chẩn đoán và điều trị.
Và đừng quá bận tâm đến việc bạn có đáp ứng các tiêu chí để được chẩn đoán chính thức hay không. Nhiều tình trạng sức khỏe tâm thần dường như nằm trong một phổ (ví dụ: từ tâm trạng tốt đến bất hạnh 'bình thường' đến trầm cảm), và thời điểm chẩn đoán chính thức được đưa ra cuối cùng là tùy ý. Điều quan trọng không phải là nhãn hiệu được dán lên, mà là bạn có thể tìm ra những cách hữu ích để cảm thấy tốt hơn hay không.
Sức khỏe tâm thần không phải là lĩnh vực chuyên môn của chúng tôi và chúng tôi không thể đưa ra lời khuyên y tế. Chúng tôi khuyên bạn nên đi khám bác sĩ trước tiên. Nếu bạn đang học đại học, sẽ có các dịch vụ miễn phí.
Tuy nhiên, chúng tôi đã thu thập một số tài nguyên mà chúng tôi thấy hữu ích nhất để bạn tham khảo.
Có lẽ hình thức trị liệu dựa trên bằng chứng nhất là liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), đã được chứng minh là có hiệu quả với nhiều tình trạng khác nhau.
Hơn nữa, quản lý cảm xúc là một kỹ năng sống quan trọng đối với tất cả mọi người, và CBT là một trong những phương pháp dựa trên bằng chứng chính để cải thiện kỹ năng này.
Bạn cũng có thể khám phá các liệu pháp khác trong truyền thống CBT, chẳng hạn như liệu pháp hành vi biện chứng, liệu pháp chấp nhận và cam kết, kích hoạt hành vi, liệu pháp tập trung vào lòng trắc ẩn, liệu pháp tiếp xúc, v.v. Một số độc giả của chúng tôi cũng thấy tập trung, thiền (xem bên dưới) và liệu pháp hệ thống gia đình nội bộ hữu ích cho việc quản lý cảm xúc nói chung.
Dưới đây là một số tài nguyên bổ sung theo tình trạng:
Ngoài các tài nguyên tự giúp đỡ trên, đối với nhiều tình trạng, trò chuyện với một nhà trị liệu là cực kỳ hữu ích. Bước quan trọng là tìm một nhà trị liệu phù hợp. Sự phù hợp là rất quan trọng, một số nghiên cứu cho thấy mức độ 'liên minh trị liệu' thậm chí còn quan trọng hơn hình thức trị liệu. Điều này thường khó thực hiện, nhưng đây là một số mẹo:
Cũng giống như sức khỏe tinh thần, bạn cũng nên chú ý đến sức khỏe thể chất...
Có rất ít bằng chứng cho thấy bạn cần uống tám ly nước mỗi ngày để khỏe mạnh.
Nhiều lời khuyên về sức khỏe là vô căn cứ. Nhưng đây có lẽ cũng là lĩnh vực có nhiều lời khuyên dựa trên bằng chứng nhất. Ngoài bác sĩ, bạn có thể tìm thấy các bản tóm tắt dễ hiểu về các kết luận khoa học về cách điều trị các vấn đề sức khỏe khác nhau trên các trang web như Health A to Z của NHS và Mayo Clinic. Đọc thêm về cách nhận lời khuyên về sức khỏe dựa trên bằng chứng.
Chúng tôi rất ngạc nhiên khi biết rằng nguy cơ lớn nhất đối với năng suất của chúng ta có lẽ là đau lưng: đây là nguyên nhân chính gây ra tình trạng sức khỏe kém trên toàn cầu, ít nhất là theo một số thước đo.5
Đồng sáng lập của chúng tôi, Will, đột nhiên bị đau lưng dưới mãn tính trong nhiều tháng. Will đã nói chuyện với hơn 10 chuyên gia y tế về cơn đau lưng của mình trước khi nhận được bất kỳ lời khuyên hữu ích nào. Điều này cũng không phải là hiếm, vì nguyên nhân gây ra đau lưng rất đa dạng và có thể khó điều trị.
Chấn thương do căng thẳng lặp đi lặp lại (RSI) cũng là một nguy cơ tại nơi làm việc hiện đại và thậm chí có thể làm hỏng vĩnh viễn khả năng gõ bàn phím hoặc sử dụng chuột của bạn.
Tuy nhiên, bạn có thể giảm nguy cơ đau lưng và RSI bằng một số cách sau:
Các bước này nghe có vẻ đơn giản, nhưng theo thống kê, rất có thể bạn sẽ phải đối mặt với cơn đau lưng dữ dội vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời, và bạn sẽ cảm ơn bản thân vì đã thực hiện những biện pháp đơn giản này.
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào, hãy điều trị ngay trước khi chúng trở nên trầm trọng hơn. Đọc thêm về cách điều trị đau lưng và RSI.
Có rất nhiều tranh luận về cách tốt nhất để đặt mục tiêu. Bạn nên tập trung hơn vào kết quả hay quá trình? Mục tiêu của bạn nên tham vọng hay khả thi?
Những khác biệt này không quá quan trọng. Điểm mấu chốt là đặt mục tiêu có hiệu quả: những người đặt mục tiêu có xu hướng đạt được nhiều thành tựu hơn.
Vì vậy, điều quan trọng nhất là hình thành thói quen đặt mục tiêu cho sự phát triển cá nhân của bạn.
Một nơi để bắt đầu là làm rõ hơn về cuộc sống lý tưởng của bạn.
Ví dụ, cuộc sống lý tưởng của bạn trong 10 năm nữa sẽ như thế nào? Nếu tiền không phải là vấn đề, hoặc bạn biết mình không thể thất bại, bạn sẽ làm gì với thời gian của mình?
Đừng chỉ nghĩ về những gì bạn muốn đạt được (nhiều thành tựu bên ngoài dường như không ảnh hưởng nhiều đến hạnh phúc), hãy nghĩ về "thứ tư bình thường" lý tưởng của bạn." Bạn sẽ làm gì từ khi thức dậy đến khi đi ngủ?
Khi làm điều này, bạn nên ghi nhớ những yếu tố thường quan trọng nhất để đạt được sự trọn vẹn:
Và điều đó dẫn đến một bài tập hữu ích khác để làm rõ hướng đi của bạn. Viết ra 5-10 giá trị quan trọng nhất để hướng dẫn cuộc sống của bạn. Bạn có thể chọn một số từ danh sách này, thực hiện bài tập la bàn cuộc sống hoặc sử dụng công cụ này từ Clearer Thinking.
Ngoài (hoặc thay vì) các mục tiêu dài hạn, hãy xem xét đặt 1–2 mục tiêu nghề nghiệp và 1–2 mục tiêu cá nhân cho năm hoặc quý tới.
Tôi (Benjamin) thích thực hiện một “đánh giá cuộc sống hàng năm”. Một mẫu để làm điều này mà nhiều thành viên trong nhóm 80,000 Hours thấy hữu ích là tài liệu “8,760 Hours” của Alex Vermeer (không liên quan). Tôi cũng đã xuất bản một tài liệu hơi quá mức cần thiết mà tôi đã tạo để thực hiện việc này.
Đối với sự nghiệp của bạn, chúng tôi cũng đã tạo ra công cụ nhanh này để giúp bạn phản ánh về công việc của mình mỗi năm một lần.
Một mẫu phổ biến là hầu hết kết quả thường đến từ một vài ưu tiên hàng đầu. Điều này đôi khi được gọi là nguyên tắc 80/20 - bởi vì khoảng 80% kết quả đến từ 20% hoạt động của bạn.
Nguyên tắc này rất có thể áp dụng cho các mục tiêu của bạn, vì vậy điều quan trọng là phải sắp xếp chúng theo thứ tự ưu tiên và tập trung toàn bộ sự chú ý vào những mục tiêu hàng đầu.
Tuy nhiên, cuộc sống luôn đưa ra nhiều lựa chọn cho bạn, vì vậy đây là một thói quen cần duy trì.
Một bài tập giúp bạn thực hiện điều này là lập danh sách các mục tiêu của mình, chọn ra một vài mục tiêu hàng đầu, sau đó đưa tất cả các mục tiêu còn lại vào danh sách không cần làm.
Nếu bạn muốn suy nghĩ thêm về việc sắp xếp thứ tự ưu tiên, đây là năm khung.
Luôn cảm thấy mình chưa làm đủ là điều bình thường. Nhưng nếu bạn đã sắp xếp thứ tự ưu tiên và tập trung vào những việc ưu tiên hàng đầu, thì bạn sẽ biết mình đang làm hết sức mình.
Bây giờ, khi bạn đã đặt ra một số mục tiêu, làm thế nào để thực sự đạt được chúng?
Chúng tôi nhận thấy News Feed Eradicator rất hiệu quả trong việc hạn chế thời gian chúng tôi dành cho Twitter.
Bạn có thể dễ dàng tìm thấy nhiều bài viết về những kỹ năng được nhà tuyển dụng săn đón nhất, chẳng hạn như marketing, lập trình hay khoa học dữ liệu. Thế nhưng, ít ai nhắc đến những kỹ năng hữu ích trong mọi công việc, những kỹ năng giúp bạn làm mọi việc hiệu quả hơn.
Chúng tôi đã đề cập đến một số ví dụ: cách xây dựng thói quen, ưu tiên công việc và chăm sóc bản thân. Ở phần này, chúng tôi sẽ đề cập đến một ví dụ khác: xây dựng thói quen năng suất cá nhân.
Dưới đây là một ví dụ: ý định thực hiện. Thay vì nói “Tôi sẽ tập thể dục mỗi ngày”, hãy xác định một tín hiệu cụ thể, chẳng hạn: “Khi về nhà sau giờ làm việc, việc đầu tiên tôi sẽ làm là mang giày thể thao và đi chạy bộ.” Kỹ thuật đơn giản đến đáng ngạc nhiên này đã được phát hiện trong một phân tích tổng hợp quy mô lớn là giúp mọi người có nhiều khả năng đạt được mục tiêu của mình hơn - trong nhiều trường hợp, khả năng này cao gấp đôi (hiệu quả 0,65).6
Phần này cũng sẽ giúp bạn thực hiện các lời khuyên còn lại trong bài viết này. Bạn muốn giao tiếp nhiều hơn? Hãy sử dụng một công cụ cam kết. Bạn muốn tập trung hơn khi học? Hãy phân bổ thời gian của bạn. Bạn muốn bắt đầu viết nhật ký biết ơn? Thêm nó vào bản đánh giá hàng ngày của bạn.
Dưới đây là danh sách các kỹ thuật tăng năng suất có vẻ hữu ích nhất đối với những người chúng tôi đã làm việc cùng. Phần này không đặc biệt dựa trên bằng chứng, nhưng chúng tôi nghĩ rằng điều đó không sao, vì bạn có thể nhanh chóng thử các kỹ thuật này và xem liệu bạn có hoàn thành được nhiều việc hơn không. Hãy thực hiện từng kỹ thuật một trong khoảng một tuần. Sau đó, dành vài tuần cho những kỹ thuật phù hợp với bạn cho đến khi bạn hình thành thói quen mới.
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc bắt đầu, hãy bắt đầu từ đây.
Đã có rất nhiều bài viết về tất cả những ý tưởng này. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn có ý tưởng về những gì đang có và một số cách để bắt đầu. Khi bạn đã dành vài tháng để áp dụng một số thói quen này vào thói quen hàng ngày, hãy chuyển sang bước tiếp theo.
Dưới đây là một số hệ thống và những suy nghĩ sâu sắc từ những người có năng suất cao:
Bạn cần giúp đỡ để thực hiện những điều trên? Chúng tôi đã hợp tác với Lynette Bye, người chuyên huấn luyện năng suất tập trung vào những người quan tâm đến thiện nguyện hiệu quả, và có một blog tuyệt vời với nhiều ý tưởng hay.
Một phần quan trọng của kỹ năng xã hội tốt là không bao giờ ngắt giao tiếp bằng mắt hoặc chớp mắt.
Kỹ năng xã hội hữu ích cho hầu hết mọi thứ trong cuộc sống, dù có rất ít lời khuyên hữu ích về cách cải thiện chúng nhưng có một số điều cơ bản mà mọi người đều có thể học được. Những thói quen nhỏ, như cách trò chuyện và thay đổi cách bạn nghĩ về các tình huống xã hội, có thể giúp bạn kết bạn, hòa đồng với đồng nghiệp và giao tiếp với mọi người dễ dàng hơn.
Cuốn sách hướng dẫn phổ biến nhất để học các kỹ năng xã hội cơ bản có lẽ là Đắc nhân tâm của Dale Carnegie. Nó chứa đầy những lời khuyên như: "Tên của một người là âm thanh ngọt ngào và quan trọng nhất trong bất kỳ ngôn ngữ nào đối với họ." Chúng tôi cho rằng những lời khuyên này có phần hơi lỗi thời, đơn giản hóa, và đôi khi nghe có vẻ hơi mang tính thao túng, nhưng nhiều người vẫn thấy nó hữu ích. Dưới đây là tóm tắt cuốn sách của Bryan Caplan, nêu bật những ý tưởng hay nhất.
Hướng dẫn yêu thích của chúng tôi là Succeed Socially, hiện đã có bản sách, của Chris MacLeod.
Nếu bạn muốn phát triển các kỹ năng xã hội nâng cao hơn, thì bạn có thể thấy cuốn The Charisma Myth của Olivia Fox Cabane hữu ích. Cuốn sách này ít nhất đã cố gắng sử dụng những nghiên cứu hạn chế hiện có. Những người khác thấy những thứ như diễn xuất ngẫu hứng và Toastmasters hữu ích.
Cuối cùng, phần lớn phụ thuộc vào thực hành và cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với người mới. Vì vậy, sẽ rất hữu ích nếu bạn rèn luyện kỹ năng này đồng thời thực hiện các bước trong phần tiếp theo...
Mọi người đều nói về tầm quan trọng của mạng lưới quan hệ đối với sự nghiệp thành công, và họ nói đúng. Một phần lớn công việc được tìm thấy thông qua các mối quan hệ và nhiều công việc có thể không bao giờ được đăng tuyển, vì vậy chỉ có thể tìm thấy thông qua các mối quan hệ.
Tuy tầm quan trọng của các mối quan hệ không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm việc làm. Có thể là quá lời khi nói rằng "bạn trở thành trung bình của năm người mà bạn dành nhiều thời gian nhất", nhưng chắc chắn có một phần sự thật trong đó. Bạn bè của bạn định hình hành vi mà bạn coi là bình thường (chuẩn mực xã hội) và ảnh hưởng trực tiếp đến cảm xúc của bạn (thông qua sự lây lan cảm xúc). Bạn bè của bạn cũng có thể trực tiếp dạy bạn những kỹ năng mới và giới thiệu bạn với những người mới.
Các nhà nghiên cứu thậm chí đã đo lường được ảnh hưởng này, như được đánh giá trong cuốn cẩm nang Connected của Christakis và Fowler. Một nghiên cứu cho thấy nếu một trong những người bạn của bạn trở nên hạnh phúc, bạn sẽ có 15% khả năng hạnh phúc hơn. Và nếu một người bạn của bạn trở nên hạnh phúc, bạn sẽ có 10% khả năng hạnh phúc hơn.8
Các mối quan hệ của bạn cũng là nguồn thông tin cá nhân hóa, cập nhật và không bao giờ được công bố. Ví dụ, nếu bạn muốn tìm hiểu những cơ hội việc làm nào phù hợp với bạn trong ngành công nghệ sinh học, cách tốt nhất là nói chuyện với một người bạn trong ngành đó. Điều này cũng đúng nếu bạn muốn tìm hiểu về xu hướng trong một lĩnh vực hoặc thực tế hàng ngày của một công việc.
Nếu bạn muốn bắt đầu một dự án mới hoặc thuê ai đó, các mối quan hệ của bạn là nơi tốt nhất để bắt đầu vì bạn đã biết và tin tưởng họ.
Cuối cùng, nếu bạn quan tâm đến tác động xã hội, thì các mối quan hệ của bạn càng trở nên quan trọng hơn. Một phần là vì bạn có thể thuyết phục những người trong mạng lưới của mình về những ý tưởng quan trọng, chẳng hạn như sức khỏe toàn cầu hoặc phúc lợi động vật. Nhưng đó cũng là vì hành vi của bạn sẽ giúp thiết lập các chuẩn mực xã hội trong mạng lưới của bạn, lan tỏa các hành vi tích cực theo cách chúng tôi vừa mô tả ở trên. Ví dụ, nếu bạn bắt đầu quyên góp nhiều hơn, rất có thể sẽ có nhiều người khác tham gia cùng bạn.
Mạng lưới quan hệ nghe có vẻ phức tạp, nhưng bản chất của nó rất đơn giản: gặp gỡ những người bạn thích, giúp đỡ họ và xây dựng tình bạn chân thành. Nếu bạn gặp gỡ nhiều người và tìm ra những cách nhỏ để giúp họ, thì khi bạn cần sự giúp đỡ, bạn sẽ có nhiều người để nhờ cậy. Tuy nhiên, tốt nhất là giúp đỡ người khác mà không mong đợi được đền đáp, đó là điều mà những người giỏi thiết lập mạng mối quan hệ thường làm và có bằng chứng cho thấy đó là cách hiệu quả nhất.9
Bạn không cần phải gặp gỡ mọi người qua các hội nghị kết nối. Cách tốt nhất để gặp gỡ mọi người là qua những người bạn đã quen biết trước đó, chỉ cần xin giới thiệu và giải thích lý do bạn muốn gặp họ (dưới đây là một số mẫu email). Ngoài ra, bạn có thể gặp gỡ mọi người qua những sở thích chung, những điều bạn thực sự thích làm.
Khi gặp một người mới, một thói quen hữu ích là "năm phút giúp đỡ". Hãy nghĩ về những gì bạn có thể làm trong vòng năm phút để giúp người này, và thực hiện nó. Hai trong số những ân huệ năm phút tốt nhất là giới thiệu ai đó hoặc giới thiệu một cuốn sách hoặc tài liệu khác cho ai đó. Một lời giới thiệu phù hợp có thể thay đổi cuộc đời của một người, và bạn hầu như không tốn gì cả.
Tuy nhiên, vẫn cần nỗ lực để tiếp cận mọi người. Về lâu dài, tốt hơn là bạn nên phát triển những thói quen giúp bạn tự động xây dựng các mối quan hệ. Ví dụ, tham gia một nhóm gặp gỡ thường xuyên hoặc sống với những người có nhiều khách đến thăm. Bắt đầu một dự án phụ cũng có thể hiệu quả — nó cho bạn một lý do tốt để gặp gỡ mọi người và làm việc cùng họ, từ đó xây dựng các mối quan hệ ý nghĩa hơn.
Trong tất cả các mạng xã hội, Twitter hiện là mạng xã hội mà chúng tôi thấy hữu ích nhất để kết nối chuyên nghiệp và trở nên nổi tiếng hơn trong ngành của bạn. Bạn có thể dễ dàng trò chuyện với những người thành công đáng kinh ngạc mà bạn khó có thể gặp bằng cách nào khác.
Twitter chỉ hiệu quả nếu bạn có nội dung hay, nhưng có một số cách tương đối đơn giản để làm điều đó.
Một lựa chọn là chọn một chủ đề chuyên sâu mà bạn biết (có liên quan đến nghề nghiệp!) và cố gắng biến trang của bạn thành nơi quan trọng để những người quan tâm đến chủ đề đó theo dõi. Một lựa chọn khác là đăng tóm tắt các nghiên cứu hoặc tin tức gần đây trong một lĩnh vực (ví dụ: Ethan Mollick đã thu hút được lượng người theo dõi khổng lồ bằng cách đăng tóm tắt các bài báo về tâm lý học). Đăng những bình luận sâu sắc cho những người bạn muốn kết nối cũng có thể hiệu quả.
Bạn cũng có thể áp dụng chiến thuật tương tự cho bản tin (ví dụ: một trong những độc giả của chúng tôi, Jeffrey Ding, đã thiết lập bản tin ChinAI) — đây là hướng dẫn để thiết lập bản tin.
Đừng quên rằng bạn muốn có cả chiều sâu và chiều rộng trong các mối quan hệ của mình, sẽ rất hữu ích nếu bạn có một vài đồng minh hiểu bạn thật sự và có thể giúp bạn trong những lúc khó khăn, nhưng cũng hữu ích nếu bạn biết nhiều người trong nhiều lĩnh vực khác nhau để có thể tìm thấy những quan điểm và cơ hội đa dạng, có bằng chứng cho thấy việc trở thành "cầu nối" giữa các nhóm khác nhau là điều hữu ích nhất để tìm việc.
Lập danh sách năm đồng minh quan trọng nhất của bạn, sau đó đảm bảo giữ liên lạc thường xuyên với họ. Nhưng cũng hãy nghĩ về cách gặp gỡ những người hoàn toàn mới để mở rộng mối quan hệ.
Trong một bài viết sau, chúng tôi sẽ đề cập đến cách tốt nhất để cải thiện mối quan hệ của bạn: tham gia một cộng đồng.
Đọc thêm:
Bạn có nên chuyển đến trung tâm của ngành công nghiệp của mình?
Một cách khác để cải thiện đáng kể các mối quan hệ của bạn là thay đổi thành phố.
Bất chấp sự gia tăng của làm việc từ xa, các ngành công nghiệp vẫn tập trung ở một số khu vực nhất định. Hãy đến Thung lũng Silicon để làm công nghệ, LA để làm giải trí, New York để làm quảng cáo/thời trang/tài chính, Boston hoặc Cambridge (Anh) để làm khoa học, London để làm tài chính, v.v.
Trong những khu vực tập trung này, bạn sẽ dễ dàng xây dựng các mối quan hệ nghề nghiệp sâu sắc hơn, gặp gỡ những người mới một cách tình cờ và tìm được nhiều việc làm hơn. Thật vậy, trong một số ngành, các vị trí hàng đầu chỉ tồn tại ở một số khu vực nhất định — ba phần tư nghệ sĩ giải trí và diễn viên của Mỹ sống ở LA.10 Ngoài ra, còn có sự chênh lệch đáng kể về mức lương giữa các khu vực, thường lớn hơn sự chênh lệch về chi phí sinh hoạt.
Nhưng đó chỉ là một phần của điều đặc biệt ở những khu vực này. Tính đến năm 2008 (và chúng tôi dự đoán xu hướng chung vẫn đúng cho đến nay), 10 khu vực đô thị kinh tế lớn nhất thế giới chỉ chiếm 6,5% dân số toàn cầu, nhưng đóng góp 57% số bằng sáng chế, 53% số nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất và 43% tổng sản lượng kinh tế.11 Điều này cho thấy rằng, về mặt đổi mới và sản lượng kinh tế, người dân ở các khu vực này có năng suất cao gấp tám lần so với mức trung bình.
Các khu vực này vào năm 2008 là: (1) Vùng Greater Tokyo, (2) Hành lang Boston-Washington, (3) Chicago đến Pittsburgh, (4) Amsterdam-Brussels-Antwerp, (5) Osaka-Nagoya, (6) London và Đông Nam Anh, (7) Milan đến Turin, (8) Charlotte đến Atlanta, (9) Nam California (LA đến San Diego), và (10) Frankfurt đến Mannheim. Thung lũng Silicon, Paris, Berlin và Denver-Boulder cũng xứng đáng được nhắc đến với tỷ lệ đổi mới cao nhất trên đầu người.
Không rõ lý do chính xác tại sao những khu vực này lại có năng suất cao như vậy, nhưng ít nhất một phần của lý do có vẻ là do sự đổi mới đến từ việc giao tiếp chặt chẽ với những người đổi mới khác. Văn hóa và các chuẩn mực xã hội cũng có thể là yếu tố quan trọng. Nếu điều đó là sự thật, thì điều đó cho thấy bạn sẽ có nhiều khả năng đạt được bước đột phá nếu chuyển đến những khu vực này. Chúng tôi đã tư vấn cho những người đã thấy sự thăng tiến đáng kể trong sự nghiệp sau khi chuyển đến thành phố mới. (Đọc thêm về chủ đề này trong cuốn Triumph of the City của Edward Glaeser.)
Bạn có nên chuyển đến Thái Lan?
Chiến lược ngược lại là chuyển đến một nơi vui vẻ và rẻ tiền. Điều này trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết nhờ sự phát triển của công việc từ xa và có thể tốt cho chất lượng cuộc sống. Chiến lược này cũng tốt nếu bạn muốn tiết kiệm tiền để bắt đầu một dự án mới hoặc học tập. Đọc thêm. Tuy nhiên, vì những lý do trên, những người có tham vọng ở giai đoạn đầu sự nghiệp có thể sẽ phù hợp hơn nếu chuyển đến trung tâm của ngành nghề mình.
Nơi ở của bạn quan trọng ở nhiều khía cạnh khác. Một cuộc khảo sát với 20.000 người ở Mỹ cho thấy sự hài lòng với vị trí sống là một yếu tố quan trọng trong sự hài lòng với cuộc sống.10
Điều này là do nơi bạn sống quyết định nhiều khía cạnh quan trọng trong cuộc sống của bạn:
Chi phí chính của việc thay đổi thành phố là cuộc sống cá nhân của bạn. Cần rất nhiều thời gian để xây dựng mạng lưới bạn bè và có thể sẽ phải rời xa người thân. Vì các mối quan hệ thân thiết có lẽ là yếu tố quan trọng nhất của sự hài lòng trong cuộc sống, đây không phải là chi phí nhỏ.
Chúng tôi đã chuyển 80,000 Hours đến Vùng Vịnh San Francisco để gần hơn với một "trung tâm ngành" của những người đang cố gắng làm điều tốt nhưng sau vài năm, chúng tôi quyết định quay trở lại Anh, phần lớn vì lý do này.
Nếu bạn cảm thấy không phù hợp với cuộc sống xã hội ở quê hương, thì bạn có nhiều khả năng sẽ được lợi từ việc chuyển đến thành phố khác. Một lựa chọn khác là chuyển đi trong một vài năm để xây dựng mối quan hệ, sau đó trở về quê hương. Hoặc nếu bạn không thể chuyển đi, bạn có thể định kỳ đến thăm các trung tâm của ngành công nghiệp mà bạn làm việc.
Nếu bạn không chắc chắn nên sống ở đâu, lý tưởng nhất là bạn nên sống ít nhất vài tháng ở mỗi địa điểm.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về chủ đề này, chúng tôi giới thiệu cuốn cẩm nang Who’s Your City của Richard Florida. Trong phần Phụ lục, ông có một bảng điểm mà bạn có thể sử dụng để đánh giá các thành phố khác nhau dựa trên các yếu tố dự báo mức độ hài lòng về địa điểm. Tuy nhiên, xin lưu ý rằng chúng tôi không đánh giá cao bảng xếp hạng các địa điểm của ông (ví dụ: xem bài phê bình này) và dữ liệu được lấy từ năm 2008. Chúng tôi cũng rất thích bài luận của Paul Graham về chủ đề này. Chúng tôi liệt kê các địa điểm tập trung cộng đồng của chúng tôi tại đây.
Rõ ràng là những bức ảnh động vật dễ thương làm cho mọi người hạnh phúc hơn một cách rõ rệt, vậy là đủ rồi.
Mặc dù hầu hết các lời khuyên về cách trở nên hạnh phúc hơn không dựa trên cơ sở nào cụ thể, nhưng vài thập kỷ gần đây đã chứng kiến sự trỗi dậy của “tâm lý học tích cực”, khoa học về nguyên nhân của hạnh phúc như đã đề cập trong một bài viết trước.
Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực này đã phát triển các bài tập thực tế, dễ thực hiện để giúp bạn hạnh phúc hơn và thử nghiệm chúng bằng các thử nghiệm nghiêm ngặt để xem chúng có thực sự hiệu quả hay không. Chúng tôi nghĩ đây là một trong những nơi tốt nhất để tìm kiếm lời khuyên tự giúp đỡ bản thân.
Một phần, nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của những điều cơ bản — giấc ngủ, tập thể dục, gia đình và bạn bè, và sức khỏe tinh thần.3 Nhưng họ cũng đã có nhiều phát hiện hữu ích khác.
Hạnh phúc hơn không chỉ tốt cho bản thân, mà còn có thể giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, trở thành người ủng hộ sự thay đổi xã hội tốt hơn và ít bị kiệt sức hơn.12
Dưới đây là danh sách các kỹ thuật được đề xuất bởi Giáo sư Martin Seligman, một trong những người sáng lập lĩnh vực này. Hầu hết các kỹ thuật này có trong cuốn cẩm nang của ông, Flourish. Một số kỹ thuật trong số này đã được áp dụng thành công và nhiều nghiên cứu tổng hợp gần đây đã phát hiện ra tác động tích cực có ý nghĩa thống kê của tất cả các kỹ thuật này.13 Hãy thử chúng và tiếp tục sử dụng nếu thấy hữu ích.
Để có thêm bài tập, hãy tham khảo các khóa học miễn phí trên Clearer Thinking, và đọc The How of Happiness của Sonja Lyubomirsky.
Chúng tôi khuyên bạn nên tiết kiệm đủ tiền để có thể sống thoải mái trong ít nhất sáu tháng nếu không có thu nhập, và lý tưởng nhất là 12 tháng (tùy thuộc vào thời gian bạn cần để tìm việc mới). Ngoài sự an toàn, điều này còn cho phép bạn linh hoạt trong việc thay đổi nghề nghiệp và chấp nhận rủi ro. Lời khuyên tiêu chuẩn là tiết kiệm khoảng 15% thu nhập cho hưu trí.
Vậy làm thế nào để tiết kiệm tiền?
Hãy nhớ rằng tập trung vào kiếm thêm tiền thay vì chi tiêu ít hơn, đặc biệt là thông qua đàm phán lương, có thể sẽ hiệu quả hơn.
Khi bạn đã tiết kiệm được 15% và có ít nhất 6-12 tháng dự phòng, hãy chuyển sang bước tiếp theo.
(Để đọc thêm về tài chính cá nhân cho những người muốn quyên góp cho tổ chức từ thiện, hãy xem hướng dẫn giới thiệu này và hướng dẫn nâng cao này.
Học bằng cách lặp lại nhiều lần tận dụng lợi thế của đường cong quên lãng .
Một kỹ năng khác sẽ giúp bạn trong mọi công việc là học cách học.
Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng bạn có thể học nhanh hơn rất nhiều. Một ví dụ là lặp lại có khoảng cách. Nếu bạn đang cố gắng ghi nhớ một thứ gì đó, chẳng hạn như một từ trong tiếng nước ngoài, nghiên cứu cho thấy có một tần suất tối ưu để ôn lại từ đó. Nếu bạn sử dụng tần suất này, bạn sẽ có thể ghi nhớ từ đó nhanh hơn rất nhiều. Hiện nay có những công cụ có thể giúp bạn làm điều này, chẳng hạn như Anki để tạo thẻ ghi nhớ của riêng bạn. Hãy xem bài viết này về cách sử dụng Anki.
Còn rất nhiều kỹ thuật khác nữa. Đề xuất hàng đầu của chúng tôi trong lĩnh vực này là khóa học Learning How to Learn trên Coursera của Giáo sư Barbara Oakley, hiện là khóa học trực tuyến được xem nhiều nhất mọi thời đại. Bạn cũng có thể đọc cuốn sách mà khóa học này dựa trên, A Mind for Numbers.
Nếu bạn muốn tìm hiểu chi tiết về một chủ đề cụ thể hoặc hình thành quan điểm mới về một lĩnh vực quan trọng, bạn có thể thử học bằng cách viết.
Cuối cùng, Peak của Giáo sư K. Anders Ericsson là một cuốn sách hấp dẫn (mặc dù có phần tranh cãi) về tầm quan trọng của việc luyện tập trong việc phát triển chuyên môn và cách luyện tập hiệu quả nhất. Tóm lại, bạn cần có:
Nhiều người đã dành hàng ngàn giờ để lái xe, nhưng họ không phải là những tài xế giỏi. Đó là vì họ không thực hành với tất cả các yếu tố này, và kỹ năng của họ nhanh chóng đạt đến giới hạn. Điều này cũng tương tự với nhiều người trong nhiều công việc.
Deliberate Performance là một bài báo hay của Fadde và Klein về cách biến bất kỳ hoạt động nào thành thực hành để cải thiện kỹ năng của bạn. Xem tóm tắt.
Khi bạn đã học được những kiến thức cơ bản, hãy tiếp tục học những kỹ năng có thể áp dụng hẹp hơn, như chúng tôi sẽ đề cập trong hai bước tiếp theo.
Làm thế nào để bạn có thể làm việc hiệu quả hơn? Như chúng tôi đã đề cập trước đó, làm việc giỏi mang lại nhiều lợi ích khác:
Làm việc chăm chỉ hơn sẽ giúp ích nếu bạn có thể làm hơn 10% so với những người khác, đó thường là tất cả những gì bạn cần để nổi bật. Nhưng làm việc thông minh hơn làm việc chăm chỉ hơn là tốt hơn.
Một câu hỏi quan trọng cần đặt ra là: "Điều gì thực sự cần thiết để thăng tiến trong vị trí này?" Rất dễ bị phân tâm, nhưng thường chỉ có một vài điều thực sự quan trọng. Đối với nhân viên bán hàng, đó là doanh thu họ mang lại. Đối với nhà nghiên cứu, đó là số lượng bài báo chất lượng họ công bố.
Hãy trò chuyện với những người thành công trong lĩnh vực đó và cố gắng xác định điều quan trọng nhất. Đừng chỉ tin vào lời họ nói; hãy tìm hiểu xem họ thực sự đã làm gì. Sau đó, sử dụng tài liệu trong phần trước về cách học để học, tìm ra cách để thành thạo nó. Hãy cố gắng cắt giảm mọi thứ khác.
Để tìm hiểu thêm, chúng tôi giới thiệu tác phẩm của Cal Newport:
Saturday Morning Breakfast Cereal
Một ví dụ khác về kỹ năng hữu ích trong mọi công việc, nhưng thường không được dạy rõ ràng, là suy nghĩ rõ ràng. Nghiên cứu cho thấy trí thông minh và tính duy lý là hai khái niệm khác nhau (có lẽ đó là lý do tại sao những người thông minh lại đưa ra nhiều quyết định ngu ngốc), nhưng may mắn thay, tính duy lý dễ rèn luyện hơn.16
Suy nghĩ rõ ràng cũng đặc biệt quan trọng nếu bạn muốn thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Như chúng tôi sẽ trình bày trong phần còn lại của hướng dẫn này, để có tầm ảnh hưởng xã hội lớn, bạn cần phải đưa ra nhiều quyết định khó khăn và vượt qua những thành kiến tự nhiên của bản thân và điều đó có nghĩa là bạn phải làm điều đó trong những lĩnh vực không có câu trả lời rõ ràng, và phán đoán của bạn là tất cả những gì bạn có thể dựa vào.
Vậy, làm thế nào để bạn có thể trở nên duy lý hơn?
Nói chung, đó là có tư duy đúng đắn, xây dựng thói quen suy nghĩ đúng đắn và thực hành.
Chúng tôi cho rằng một trong những nghiên cứu tốt nhất về học cách suy nghĩ tốt hơn là nghiên cứu của Philip Tetlock về dự báo. Ông yêu cầu mọi người đưa ra dự đoán về những điều khó dự đoán như ai sẽ thắng trong cuộc bầu cử tiếp theo, hoặc liệu Nga có tuyên chiến với Ukraine hay không và đánh giá ai là người có hiệu suất tốt nhất. Sau đó, ông xác định các đặc điểm của những người dự báo giỏi nhất và sử dụng điều này để phát triển một chương trình đào tạo dự báo. Cuối cùng, ông thử nghiệm chương trình đó và tìm thấy một số bằng chứng tốt cho thấy chương trình này thực sự giúp mọi người đưa ra dự đoán tốt hơn!
Dựa trên nghiên cứu này, chúng tôi đã viết một bài viết riêng về cách cải thiện khả năng phán đoán, tóm tắt tư duy và kỹ thuật của những nhà dự báo giỏi. Bài viết cũng giải thích cách bạn có thể kiểm tra kỹ năng của mình bằng cách thực hiện đào tạo hiệu chuẩn hoặc thông qua việc đưa ra dự báo của riêng bạn.
Còn điều gì khác có thể giúp học cách suy nghĩ tốt hơn một cách rộng rãi hơn?
Về việc phát triển tư duy đúng đắn, chúng tôi khuyên bạn nên đọc cuốn sách Scout Mindset của Julia Galef (người mà chúng tôi cũng đã phỏng vấn trong podcast của mình).
Một phần của việc này là xây dựng thói quen suy nghĩ tốt hơn. Hàng thập kỷ nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng ta thường đưa ra quyết định sai lầm do thiên kiến nhận thức.
Thật không may, nhận thức về những thiên kiến này là không đủ để vượt qua chúng, nhưng nó có thể thúc đẩy chúng ta cải thiện cách suy nghĩ, và nghiên cứu đã chỉ ra rằng có những thói quen suy nghĩ mà bạn có thể rèn luyện để trở nên kháng cự hơn với những thiên kiến này.
Ví dụ, một số nghiên cứu về ra quyết định cho thấy rằng các quyết định "có hay không tức những quyết định chỉ xem xét một lựa chọn ít có khả năng được đánh giá là thành công hơn so với những quyết định so sánh đồng thời nhiều lựa chọn. Điều này cho thấy rằng việc hình thành thói quen luôn xem xét ít nhất ba lựa chọn khi ra quyết định có thể hữu ích. Lời khuyên này và nhiều lời khuyên khác được đề cập trong cuốn sách Decisive của Chip và Dan Heath. Chúng tôi cũng áp dụng một số kỹ thuật này vào quy trình ra quyết định nghề nghiệp của mình.
Để hiểu chính xác thế giới hoặc dự đoán tương lai, điều quan trọng là phải cập nhật ý kiến của bạn theo cách đúng đắn (tức là phù hợp với định lý Bayes) mỗi khi bạn gặp một bằng chứng mới. Đây là một ý tưởng quan trọng đến mức chúng tôi đã dành một tập podcast để nói về nó: Bạn nên thay đổi niềm tin của mình bao nhiêu dựa trên bằng chứng mới? Tiến sĩ Spencer Greenberg về cách tiếp cận khoa học để giải quyết các câu hỏi khó trong cuộc sống hàng ngày.
Cuối cùng, bạn có thể trở nên giỏi hơn trong việc suy nghĩ bằng cách xây dựng bộ công cụ gồm các khái niệm và mô hình tư duy. Điều này có nghĩa là hiểu được những ý tưởng lớn trong mọi lĩnh vực. Cựu nhân viên của 80,000 Hours, Peter McIntyre, đã tạo ra một danh sách 52 khái niệm quan trọng, bạn có thể đăng ký để học trong một năm qua email hàng tuần.
Điều đặc biệt quan trọng là hiểu được thống kê cơ bản và phân tích quyết định. Một cuốn cẩm nang tuyệt vời về cách tiếp cận duy lý đối với các vấn đề phức tạp là How to Measure Anything (Làm thế nào để đo lường mọi thứ) của Douglas Hubbard.
Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về cách cải thiện tư duy, hãy tham khảo ghi chú của chúng tôi về khả năng phán đoán tốt và cách phát triển khả năng này, cũng như các khóa học miễn phí về Tư duy rõ ràng.
Sau khi đã thiết lập những kiến thức cơ bản, học những kỹ năng giúp bạn làm việc hiệu quả hơn và suy nghĩ về cách làm việc tốt nhất, đã đến lúc bạn chuyển sự chú ý sang những kỹ năng làm việc cổ điển, như quản lý và tiếp thị.
Cách tốt nhất để cải thiện những kỹ năng này là áp dụng chúng trong quá trình làm việc, đồng thời nhận phản hồi từ những người có kinh nghiệm hơn.
Vì vậy, thay vì tự học, hãy cố gắng kết hợp các kỹ năng mới vào công việc hàng ngày hoặc bắt đầu một dự án phụ. Ví dụ, nếu bạn muốn học thiết kế web, hãy tình nguyện thiết kế một trang cho một nhóm mà bạn tham gia. Thực hiện các dự án cũng thúc đẩy động lực hơn nhiều so với việc cố gắng học một cách trừu tượng. (Và đừng quên áp dụng tất cả các lời khuyên trong phần trước về cách học.)
Tuy nhiên, việc tự học cũng dễ dàng hơn bao giờ hết nhờ sự phát triển mạnh mẽ của các khóa học trực tuyến giá rẻ như Udacity, Coursera và EdX.
Kỹ năng nào nên học?
Chúng tôi đã phân tích những kỹ năng làm việc có thể chuyển đổi nào hữu ích nhất trong các công việc được mong muốn nhất, và kết quả cho thấy những kỹ năng tốt nhất là:
Chúng ta có thể phân loại rộng rãi những kỹ năng này là kỹ năng “lãnh đạo”. Và chúng vẫn được coi là những kỹ năng có giá trị nhất trong thời đại GPT.
Chúng tôi đã đề cập đến nhiều cách để cải thiện những kỹ năng này trong các phần trên về tư duy tốt, học cách học và cải thiện kỹ năng xã hội của bạn.
Vấn đề với kỹ năng lãnh đạo là, dù bạn có thể cải thiện một số kỹ năng nhưng sau khi học những kiến thức cơ bản,tốc độ tiến bộ của bạn có xu hướng chậm lại đáng kể..
Hãy xem sự khác biệt với lập trình máy tính: bạn có thể đi từ không có kiến thức gì đến có những khả năng hữu ích chỉ trong một hoặc hai năm thực hành, và sau đó là chuyên môn cao cấp hơn.
Vậy phải làm gì? Đề xuất của chúng tôi là bạn nên thực hiện bất kỳ cách cụ thể nào mà bạn thấy có thể cải thiện đáng kể các kỹ năng lãnh đạo đã liệt kê, sau đó tập trung vào các kỹ năng hữu ích cụ thể nhưng dễ học hơn, chẳng hạn như kỹ năng kỹ thuật và định lượng, hoặc các kỹ năng chuyên môn khác có vẻ đặc biệt hữu ích cho kế hoạch nghề nghiệp của bạn.
Bạn cũng cần cân nhắc sự phù hợp cá nhân. Một số kỹ năng bạn sẽ học nhanh hơn những kỹ năng khác và điều này sẽ làm cho nỗ lực của bạn hiệu quả hơn. Đồng thời, bạn cần xem xét những kỹ năng nào sẽ hữu ích nhất cho những lựa chọn mà bạn muốn thực hiện trong tương lai.
Nói cách khác, bạn cần tìm kiếm những kỹ năng có sự tổ hợp tốt nhất giữa: (i) giá trị tương lai đối với sự nghiệp của bạn và (ii) khả năng học nhanh của bạn.
Dưới đây là một số danh sách các kỹ năng bạn nên xem xét để học
Bạn có thể chọn một kỹ năng và tập trung vào nó trong ba tháng (hoặc lâu hơn nếu bạn quyết định chuyên sâu vào kỹ năng đó).
Chúng tôi liệt kê một số kỹ năng làm việc có giá trị và có thể chuyển đổi, cũng như các nguồn tài nguyên để tìm hiểu thêm trong bài viết về vốn nghề nghiệp, bao gồm: học máy, thiết kế phần mềm, khoa học dữ liệu, an ninh thông tin, thống kê ứng dụng, quản lý, tiếp thị, bán hàng và kiến thức về Trung Quốc và các nền kinh tế mới nổi khác.
Trong phần về nghiên cứu sau đại học, chúng tôi cũng nhấn mạnh giá trị của kiến thức về học máy và kinh tế, cũng như các môn học định lượng ứng dụng khác (như khoa học máy tính, vật lý và thống kê), các lĩnh vực phụ của sinh học liên quan đến phòng chống dịch bệnh (như sinh học tổng hợp, sinh học toán học, virus học, miễn dịch học, dược học hoặc vắc xin học), nghiên cứu an ninh, quan hệ quốc tế, chính sách công và luật pháp.
Khi nói đến tầm ảnh hưởng xã hội, bạn cũng có thể sử dụng các danh mục mà chúng tôi nêu bật trong bài viết về các nghề nghiệp có tác động lớn, bao gồm: xây dựng tổ chức và tinh thần kinh doanh, truyền thông và xây dựng cộng đồng, nghiên cứu và kiến thức về chính phủ và chính sách.
Tổ hợp kỹ năng nào là tốt nhất?
Hãy cân nhắc xem nên tập trung vào một kỹ năng chính hay khám phá nhiều kỹ năng. Trong một số lĩnh vực, thành công phụ thuộc nhiều hơn vào việc bạn xuất sắc trong một lĩnh vực - ví dụ, sự nghiệp học thuật chủ yếu phụ thuộc vào chất lượng các công trình nghiên cứu của bạn. Trong trường hợp đó, hãy tập trung vào việc trở nên giỏi trong lĩnh vực đó. Có một thành tích ấn tượng thường hữu ích hơn trong việc mở ra cơ hội so với nhiều thành tích tốt nhưng bình thường.
Tuy nhiên, trong các lĩnh vực khác, việc có một tổ hợp kỹ năng khác thường và trở thành người giỏi nhất trong lĩnh vực đó lại rất hữu ích. Ví dụ, tác giả của Dilbert, Scott Adams, cho rằng thành công của mình là do khá giỏi kể chuyện cười, vẽ tranh biếm họa và hiểu biết về thế giới kinh doanh. Có nhiều người giỏi hơn ông trong từng lĩnh vực, nhưng khi kết hợp cả ba yếu tố này, ông là một trong những người giỏi nhất thế giới.
Tuy nhiên, không phải tất cả các tổ hợp kỹ năng đều có giá trị. Chúng ta không thể đưa ra lời khuyên chắc chắn về tổ hợp nào là tốt nhất, hay nên tập trung vào một kỹ năng duy nhất hay một danh mục kỹ năng.
Tuy nhiên, một tổ hợp có vẻ có giá trị là sự kết hợp giữa kỹ năng định lượng và kỹ năng xã hội. Khi công nghệ ngày càng phát triển, nhu cầu về những người có thể làm việc ở giao điểm giữa con người và công nghệ ngày càng tăng. Và vì mọi người thường chuyên về một lĩnh vực, nên rất thiếu những người giỏi cả hai lĩnh vực.17
Sau khi bạn đã đạt được những thành quả dễ dàng từ các bước trên và khám phá các lĩnh vực khác nhau, một mục tiêu cuối cùng cần xem xét là trở thành người dẫn đầu trong một bộ kỹ năng có giá trị hoặc một vấn đề toàn cầu. Đây là nơi bạn đạt được sự thỏa mãn sâu sắc từ việc thành thạo và có thể tạo ra tầm ảnh hưởng lớn trong một lĩnh vực. Tuy nhiên, trong khi những điểm trước có thể đạt được trong vài năm, để trở thành một chuyên gia thường mất hàng thập kỷ.
Vậy, làm thế nào để bạn có thể trở thành một chuyên gia? Đây là một chủ đề gây tranh cãi lớn.
Một niềm tin phổ biến là trong mọi lĩnh vực, một số người có năng khiếu bẩm sinh và có thể đạt được sự tinh thông một cách dễ dàng.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu nổi tiếng nhất trong lĩnh vực nghiên cứu hiệu suất của các chuyên gia, K. Anders Ericsson, đã bác bỏ ý kiến này (như chúng tôi đã đề cập trong bài viết trước về vốn nghề nghiệp). Đối với bất kỳ lĩnh vực nào có sự khác biệt lớn về kỹ năng, những người có hiệu suất cao nhất đều đã thực hiện một lượng lớn thực hành tập trung, thường là với các cố vấn hàng đầu. Những thần đồng, như Mozart, đã đi trước bằng cách luyện tập nhiều hơn và từ khi còn nhỏ.
Tuy nhiên, vẫn còn tranh cãi về việc thực hành có phải là điều quan trọng nhất hay tài năng cũng quan trọng không kém.18 Do chưa có sự đồng thuận, chúng tôi cho rằng quan điểm hợp lý nhất là cả hai yếu tố đều quan trọng.
Điều này có nghĩa là để trở thành một chuyên gia, bạn cần bốn điều:
Lượng luyện tập cần thiết phụ thuộc vào lĩnh vực. Có bằng chứng cho thấy điều này quan trọng nhất trong các lĩnh vực đã ổn định, dễ dự đoán, như chạy bộ. Trong các lĩnh vực mới hơn, thay đổi nhanh hơn, bạn có thể vươn lên dẫn đầu nhanh hơn.
Vậy bạn nên chọn lĩnh vực nào để tập trung?
Đầu tiên, nếu bạn định dành (có thể) hàng thập kỷ để làm việc, bạn sẽ muốn chọn một lĩnh vực hoặc kỹ năng có giá trị. Hãy tham khảo tài liệu của chúng tôi về những vấn đề toàn cầu quan trọng nhất, những kỹ năng có giá trị nhất và những con đường sự nghiệp có tầm ảnh hưởng lớn.
Thứ hai, bạn sẽ muốn chọn một lĩnh vực mà bạn có cơ hội hợp lý để đạt được chuyên môn. Một cách nhanh chóng ở đây là tập trung vào một lĩnh vực mới và thiếu quan tâm, vì như vậy sẽ dễ dàng hơn nhiều để vươn lên dẫn đầu. Ví dụ, chúng tôi nghĩ rằng GiveWell đã trở thành chuyên gia về đánh giá tổ chức từ thiện trong khoảng năm năm, mặc dù họ có rất ít kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
Ngoài ra, như chúng tôi đã đề cập trong bài viết về sự phù hợp cá nhân, rất khó để dự đoán trước ai sẽ là người có hiệu suất tốt nhất. Vì vậy, mặc dù có thể thu hẹp phạm vi lựa chọn bằng cách, ví dụ, nhờ các chuyên gia đánh giá tiềm năng của bạn, nhưng cuối cùng, điều quan trọng là bạn phải thử nhiều lĩnh vực.
Dưới đây là quy trình tổng quát mà bạn có thể thực hiện để chọn lĩnh vực tập trung:
Để tìm hiểu thêm về cách phát triển chuyên môn, chúng tôi khuyên bạn đọc Peak của K. Anders Ericsson (mặc dù hãy nhớ rằng ông là người ủng hộ mạnh mẽ nhất cho việc luyện tập hơn là tài năng). Chúng tôi cũng khuyên bạn đọc Grit của Angela Duckworth, cuốn sách nói về cách phát triển đam mê và sự kiên trì.
Một cách quan trọng khác mà các chuyên gia đóng góp là đưa ra những giải pháp mới mà trước đây chưa ai nghĩ đến. Thật không may, chúng tôi không biết nhiều lời khuyên hay về cách trở nên sáng tạo hơn, nhưng một cuốn sách chúng tôi muốn giới thiệu là Originals của Giáo sư Adam Grant.
Khi bạn đã trở thành chuyên gia, bạn sẽ làm gì? Sử dụng kỹ năng của mình để giải quyết những vấn đề cấp bách nhất thế giới. Làm những việc có đóng góp.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về những gì mỗi vấn đề cần nhất trong hồ sơ vấn đề của chúng tôi.
Nó không phải là thiền trừ khi bạn nói với mọi người về nó.
Cuối cùng, tất cả những điều trên không có nhiều giá trị nếu bạn không sử dụng chúng cho những mục đích tốt đẹp.
Trở thành một người tốt hơn có nghĩa là hiểu được giá trị của bản thân, sống cuộc sống phù hợp với những giá trị đó và có một cuộc sống có mục đích.
Trở thành một người tốt là một hành trình suốt đời. Dưới đây là một số bước để xem xét:
Chúng ta đã thấy rằng ngay cả khi bạn không có công việc lý tưởng ngay bây giờ, bạn vẫn có thể làm rất nhiều điều để bản thân hạnh phúc hơn, hiệu quả hơn và có vị trí tốt hơn để tạo ra tác động tích cực đến thế giới.
Kiến thức và năng suất giống như lãi kép. Giả sử có hai người có khả năng xấp xỉ nhau và một người làm việc nhiều hơn 10% so với người kia, người sau sẽ tạo ra sản phẩm nhiều hơn gấp đôi người trước.. Bạn càng biết nhiều, bạn càng học được nhiều; bạn càng học được nhiều, bạn càng làm được nhiều; bạn càng làm được nhiều, bạn càng có nhiều cơ hội.
Nếu bạn áp dụng những kiến thức về năng suất và cách học, bạn có thể học mọi thứ khác nhanh hơn. Tương tự, nếu bạn áp dụng những kiến thức về tâm lý học tích cực, bạn sẽ hạnh phúc hơn, điều này giúp bạn làm việc hiệu quả hơn. Nếu bạn bao quanh mình bằng những người hỗ trợ, điều đó cũng giúp ích cho mọi thứ khác, v.v.
Bằng cách này, qua nhiều năm, bạn có thể học cách thành công, xây dựng vốn nghề nghiệp và đạt được nhiều hơn những gì bạn có thể nghĩ ban đầu.
Vậy, hãy chọn một trong những lĩnh vực này và bắt đầu. (Nếu bạn gặp khó khăn khi bắt đầu, hãy tham khảo các mẹo động lực trong phần 5!)
Tiếp theo, chúng tôi sẽ hướng dẫn cách kết nối tất cả những gì đã đề cập trong hướng dẫn và tránh một số sai lầm phổ biến trong lập kế hoạch.
Dừng lại một chút để tìm hiểu cách chúng tôi biến lời khuyên này thành thói quen hàng ngày.
(Bản thảo này vẫn đang trong quá trình chỉnh sửa và có thể chưa đạt chất lượng mong muốn của team EA Vietnam. Tuy vậy, chúng tôi vẫn quyết định đăng bản thảo này bởi vì nhận thấy điều này có ích cho các bạn trẻ còn mơ hồ trong định hướng sự nghiệp cùng những người quan tâm tới việc xây dựng một sự nghiệp có ý nghĩa hơn cho bản thân. Mọi đóng góp ý kiến đều được đón nhận tại pinkly@partners.eavn.org)
Câu trả lời: Thay vì cố gắng tìm ra lựa chọn duy nhất tốt nhất, hãy chấp nhận rằng kế hoạch của bạn có thể thay đổi. Nhưng đừng cố "giữ mọi lựa chọn mở". Thay vào đó, hãy nghĩ về sự nghiệp theo ba giai đoạn: khám phá, tích lũy vốn nghề nghiệp, và sử dụng vốn đó để tạo tác động. Sau đó, phác thảo kế hoạch A, cùng với kế hoạch B và kế hoạch Z phòng trường hợp không thành công. Cập nhật kế hoạch mỗi vài năm một lần.
Tìm hiểu cách lập kế hoạch nghề nghiệp A/B/Z linh hoạt:
Bài viết này thuộc cẩm nang hướng nghiệp hiệu quả do tổ chúc 80,000 Hours biên soạn, kết tinh từ hơn 10 năm nghiên cứu và kinh nghiệm tư vấn nghề nghiệp cho hàng nghìn người.
