Phần 8: Làm thế nào tìm được sự nghiệp phù hợp với bạn

Mọi người đều nói rằng tìm được một công việc phù hợp với mình là điều quan trọng, nhưng không ai cho bạn biết làm thế nào để tìm được công việc đó.

Lời khuyên thông thường là suy nghĩ trong nhiều tuần cho đến khi bạn “khám phá ra tài năng của mình”. Để giúp bạn, các cố vấn nghề nghiệp sẽ cho bạn các bài trắc nghiệm về sở thích và ưu tiên của bạn. Những người khác khuyên bạn nên đi du lịch (Gap year), suy ngẫm sâu sắc, tưởng tượng các lựa chọn khác nhau và cố gắng tìm ra điều thực sự thúc đẩy bạn.

Nhưng như chúng ta đã thấy trong bài viết trước, để trở nên thực sự giỏi trong hầu hết mọi việc, bạn cần phải luyện tập trong nhiều thập kỷ. Vì vậy, ở một mức độ lớn, khả năng của bạn là được gây dựng hơn là “được phát hiện”. Darwin, Lincoln và Oprah đều thất bại trong những năm đầu sự nghiệp, sau đó lại trở thành những người dẫn đầu trong lĩnh vực của mình. Bản đánh giá của giáo viên Albert Einstein năm 1895 viết: "Cậu ta sẽ không bao giờ làm nên chuyện."

Hỏi "Tôi giỏi ở điều gì?" chỉ làm hẹp phạm vi lựa chọn của bạn. Tốt hơn là hỏi: "Tôi có thể trở nên giỏi ở lĩnh vực nào?"

Bỏ qua điều đó, vấn đề lớn hơn là những phương pháp này không đáng tin cậy. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng mặc dù có thể dự đoán trước bạn sẽ giỏi gì, nhưng điều đó rất khó. Chỉ "làm theo bản năng" là đặc biệt không đáng tin cậy, và hóa ra các bài kiểm tra nghề nghiệp cũng không hiệu quả lắm.

Thay vào đó, bạn nên chuẩn bị để suy nghĩ như một nhà khoa học, tìm hiểu và thử nghiệm các lựa chọn của mình, nhìn ra ngoài thay vì nhìn vào bên trong. Ở đây, chúng tôi sẽ giải thích lý do và cách thức giúp ích cho quá trình lựa chọn của bạn. 

Oprah từng làm MC tin tức truyền hình vào đầu sự nghiệp, sau đó bị sa thải và được cho là "không phù hợp với truyền hình". Hiện nay, cô là một trong những MC truyền hình thành công nhất mọi thời đại. (Ảnh: Michal Story))

Thời gian đọc: 25 phút

Điểm mấu chốt

• Sự phù hợp cá nhân với một công việc là cơ hội để bạn có thể trở nên xuất sắc nếu bạn làm việc đó.
• Sự phù hợp cá nhân quan trọng hơn hầu hết những gì mọi người nghĩ, vì nó giúp tăng sức ảnh hưởng, sự hài lòng trong công việc và vốn nghề nghiệp.
• Nghiên cứu cho thấy rất khó để xác định trước mình sẽ giỏi ở lĩnh vực nào. Các bài kiểm tra nghề nghiệp, tự phản tỉnh hoặc chỉ "tin vào cảm tính" không phải là cách hiệu quả để làm điều này.
• Thay vào đó, hãy suy nghĩ như một nhà khoa học: đưa ra những phỏng đoán khả thi (giả thuyết) về những nghề nghiệp có thể phù hợp, xác định những "điểm bất định” về những phỏng đoán đó, sau đó "điều tra” chúng .
• Hãy tìm những cách tiết kiệm nhất để thử nghiệm các lựa chọn của bạn trước, tạo ra một bài kiểm tra. Thông thường, điều này có nghĩa là bắt đầu bằng cách nói chuyện với những người đã làm công việc đó. Sau đó, bạn có thể nộp đơn xin việc hoặc tìm cách thực hiện các dự án ngắn tương tự như công việc thực tế.
• Có thể mất nhiều năm để tìm ra công việc phù hợp với bạn, và bạn sẽ không bao giờ chắc chắn về điều đó. Vì vậy, ngay cả khi bạn đã nhận một công việc, hãy coi đó là một thử nghiệm. Hãy thử trong một vài năm, sau đó cập nhật những dự đoán tốt nhất của bạn.
• Vào đầu sự nghiệp, nếu có sự ổn định, bạn có thể lên kế hoạch thử một số con đường sự nghiệp, đặt mục tiêu cao và sẵn sàng từ bỏ nếu mọi thứ không diễn ra tốt đẹp. Bạn có thể làm điều này dễ dàng hơn bằng cách cân nhắc kỹ thứ tự khám phá các lựa chọn của mình và lập kế hoạch dự phòng tốt.

Hãy giỏi trong công việc của bạn, điều đó quan trọng hơn bạn nghĩ

Mọi người đều đồng ý rằng tìm một công việc mà bạn giỏi là điều quan trọng. Nhưng chúng tôi nghĩ điều đó còn quan trọng hơn hầu hết mọi người nghĩ, đặc biệt là nếu bạn quan tâm đến tầm ảnh hưởng xã hội.

Thứ nhất, những người thành công nhất trong một lĩnh vực chiếm một phần không nhỏ trong tổng tác động. Một nghiên cứu mang tính bước ngoặt về những người có thành tích xuất sắc cho thấy:1

Một tỷ lệ nhỏ công nhân trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng chịu trách nhiệm cho phần lớn công việc. Nói chung, 10% những người giỏi nhất có thể đóng góp khoảng 50% tổng công việc, trong khi 50% những người kém hiệu quả nhất chỉ đóng góp 15% tổng công việc, và người đóng góp hiệu quả nhất thường gấp khoảng 100 lần người kém hiệu quả nhất.

Vì vậy, nếu bạn vẽ biểu đồ mức độ thành công, nó sẽ trông như thế này:

Đây là biểu đồ giống như những biểu đồ chúng ta đã thấy nhiều lần trước đây trong cẩm này.

Trong bài viết về các công việc có tầm ảnh hưởng lớn, chúng ta đã thấy điều này trong thực tế ở các lĩnh vực như nghiên cứu và vận động chính sách. Ví dụ, trong lĩnh vực nghiên cứu, 0,1% bài báo hàng đầu nhận được số lượng trích dẫn gấp 1.000 lần so với mức trung bình.

Đây là những lĩnh vực có kết quả đặc biệt chênh lệch, nhưng phân tích của chúng tôi về bằng chứng cho thấy rằng những người giỏi nhất trong hầu hết mọi lĩnh vực đều có sản phẩm đầu ra nhiều hơn đáng kể so với người bình thường. Càng phức tạp lĩnh vực, hiệu ứng này càng rõ rệt, do đó nó đặc biệt nổi bật trong các công việc như nghiên cứu, kỹ thuật phần mềm và khởi nghiệp.

Tất nhiên, sự khác biệt này một phần là do may mắn: ngay cả khi mọi người đều phù hợp như nhau, kết quả vẫn có thể rất khác nhau chỉ vì một số người may mắn hơn những người khác. Dù vậy, một phần chắc chắn là do kỹ năng, và điều này có nghĩa là bạn sẽ có tầm ảnh hưởng lớn hơn nhiều nếu chọn một lĩnh vực mà bạn thích và phù hợp với bản thân.

Thứ hai, như chúng tôi đã luận, thành công trong lĩnh vực của bạn mang lại cho bạn nhiều vốn nghề nghiệp hơn. Điều này nghe có vẻ hiển nhiên nhưng có thể rất quan trọng. Nói chung, được biết đến là một người làm việc hiệu quả và giỏi trong lĩnh vực của mình có thể mở ra tất cả các loại cơ hội (thường là bất ngờ).

Ví dụ, nhiều tổ chức sẽ thuê một người không có kinh nghiệm trong lĩnh vực của họ, nếu người đó đã làm được điều gì đó ấn tượng ở nơi khác (ví dụ: nhiều công ty AI đã thuê những người không có nền tảng về AI). Các thành viên hội đồng quản trị của tổ chức từ thiện và doanh nghiệp thường là những người thành công được tuyển dụng từ các lĩnh vực khác. Hoặc bạn có thể gặp một người trong lĩnh vực khác ngưỡng mộ công việc của bạn và muốn hợp tác. (Bạn có thể nghe thêm về lý do tại sao bạn nên làm việc thật xuất sắc trong podcast của chúng tôi với Holden Karnofsky.)

Hơn nữa, thành công trong bất kỳ lĩnh vực nào, thậm chí nếu nó có vẻ ngẫu nhiên, cũng mang lại cho bạn tầm ảnh hưởng, tiền bạc và các mối quan hệ, mà như chúng tôi đã đề cập, có thể được sử dụng để thúc đẩy tất cả các mục đích tốt đẹp, ngay cả những mục đích không liên quan đến lĩnh vực của bạn.

Isabelle Boemeke bắt đầu sự nghiệp là một người mẫu thời trang. Nhưng sau khi trao đổi với các chuyên gia, được biết năng lượng hạt nhân là cần thiết để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, cô đã rẽ hướng sang sử dụng mạng xã hội để quảng bá cho năng lượng hạt nhân. Trở thành người mẫu thời trang không phải là một trong những lựa chọn mà chúng tôi thường khuyên bạn, nhưng đó vẫn có thể là lựa chọn phù hợp nếu bạn đủ khả năng.

Thứ ba, làm tốt công việc và đạt được cảm giác thành thạo là một yếu tố quan trọng để cảm thấy hài lòng trong công việc. Chúng tôi đã đề cập đến điều này trong bài viết đầu tiên.

Tất cả những điều này là lý do tại sao sự phù hợp cá nhân là một trong những yếu tố quan trọng cần tìm kiếm trong một công việc. Chúng tôi coi "sự phù hợp cá nhân" là cơ hội để bạn xuất sắc trong công việc, nếu bạn làm việc đó.

Nếu tổng hợp tất cả những gì chúng tôi đã đề cập trong hướng dẫn này, đây sẽ là công thức của chúng tôi cho một công việc hoàn hảo:

Bạn có thể sử dụng các yếu tố này để so sánh song song các lựa chọn nghề nghiệp khác nhau (tìm hiểu thêm về cách thực hiện trong một bài viết riêng).

Sự phù hợp cá nhân giống như một hệ số nhân của tất cả các yếu tố khác, có nghĩa là nó có thể quan trọng hơn ba yếu tố còn lại. Vì vậy, chúng tôi không bao giờ khuyên bạn nên chọn một công việc “có tầm ảnh hưởng lớn” mà bạn không giỏi. Làm thế nào để biết được đâu là công việc phù hợp nhất với bạn?

Hy vọng bạn đã có một số ý tưởng sơ bộ về các lựa chọn dài hạn từ phần trước của hướng dẫn. Bây giờ, chúng tôi sẽ giải thích cách thu hẹp phạm vi lựa chọn và tìm ra nghề nghiệp phù hợp với bạn.

(Lưu ý mở rộng: nếu bạn đang làm việc trong một cộng đồng, thì lợi thế so sánh của bạn so với những người khác trong cộng đồng cũng rất quan trọng. Đọc thêm.)

Tại sao tự ngẫm nghĩ, đi theo cảm tính và làm bài kiểm tra nghề nghiệp lại không hiệu quả?

Hiệu suất làm việc rất khó dự đoán trước

Khi cân nhắc lựa chọn nghề nghiệp, phản ứng đầu tiên của chúng ta thường là hướng vào bên trong thay vì hướng ra bên ngoài: "đi theo cảm tính" hoặc "làm theo trái tim".

Hầu hết những người chúng tôi tư vấn thường dành nhiều ngày để đắn đo lựa chọn phương án nào là tốt nhất, cố gắng tìm ra đáp án từ trên sách vở hoặc bằng cách tự ngẫm nghĩ.

Phương pháp này giả định rằng bạn có thể dễ dàng tìm ra mình sẽ giỏi ở lĩnh vực nào một cách dễ dàng. Nhưng thực tế, bạn không thể.

Dưới đây là nghiên cứu tốt nhất mà chúng tôi tìm được cho đến nay về cách dự đoán hiệu suất trong các công việc khác nhau trong vài năm sắp tới. Đây là một phân tích tổng hợp các bài kiểm tra tuyển dụng được sử dụng bởi các nhà tuyển dụng, dựa trên hàng trăm nghiên cứu được thực hiện trong hơn 100 năm.2 Dưới đây là một số kết quả:

Hầu hết các bài kiểm tra này đều khá tệ. Mức tương quan 0,6 là quá yếu. Và độ chính xác của các dự đoán dài hạn có lẽ còn tệ hơn.³ Vì vậy, ngay cả khi bạn cố gắng dự đoán bằng các kỹ thuật tốt nhất hiện có, bạn vẫn sẽ sai trong hầu hết các trường hợp: các ứng viên trông không ấn tượng thường sẽ thể hiện tốt và ngược lại.

Bất kỳ ai đã từng tuyển dụng nhân viên sẽ nói với bạn rằng đó là điều thực sự xảy ra (và có một số bằng chứng có hệ thống cho điều này).⁴ Và vì tuyển dụng rất tốn kém, các nhà tuyển dụng thực sự muốn chọn những ứng viên tốt nhất. Họ cũng biết chính xác công việc yêu cầu gì, ngay cả khi họ cũng thấy thật khó để xác định trước ai sẽ là người có năng suất làm việc tốt nhất, thì bạn có lẽ cũng không có nhiều cơ hội để làm điều đó.

Đừng hành động theo cảm tính. 

Nếu bạn cố gắng đoán trước về phong độ làm việc trong tương lai thì "đi theo cảm tính" không phải là cách tốt nhất đâu. Nghiên cứu khoa học về Ra Quyết Định trong nhiều thập kỷ cho thấy rằng việc đưa ra quyết định dựa trên cảm tính chỉ hiệu quả trong một số trường hợp cụ thể.

Ví dụ, cảm tính có thể cho bạn biết ngay lập tức nếu ai đó đang giận bạn. Điều này là do não bộ của chúng ta được lập trình sinh học để cảnh báo chúng ta về nguy hiểm và để hòa nhập xã hội. 

Cảm tính cũng có thể vô cùng chính xác khi được rèn luyện. Các kỳ thủ cờ vua có trực giác vô cùng chính xác về nước cờ tốt nhất, có được điều này là do họ đã rèn luyện trực giác của mình bằng cách chơi rất nhiều ván cờ tương tự và tích lũy được trực giác về những nước cờ hiệu quả và không hiệu quả. 

Tuy nhiên, việc đưa ra quyết định dựa cảm tính thường kém hiệu quả khi phải xác định các vấn đề như tốc độ phát triển của một doanh nghiệp, đội nào sẽ thắng trong một trận bóng đá, hoặc điểm số mà một học sinh sẽ nhận được. Trước đó, chúng ta cũng đã thấy rằng trực giác của chúng ta không tốt trong việc xác định điều gì sẽ mang lại hạnh phúc cho chúng ta. Điều này là do cảm giác của chúng ta chưa được rèn luyện, dẫn đến nhiều sai lầm, và trong những tình huống này, việc rèn luyện nó để cải thiện là rất khó khăn.

Ra quyết định nghề nghiệp giống với các ví dụ này hơn là trở thành một kỳ thủ cờ vua. Khó đào tạo cảm tính của ta khi:

1.  Kết quả của quyết định mất nhiều thời gian để thấy được.   
2. Chúng ta có ít cơ hội để thực hành.   
3. Tình huống liên tục thay đổi.   

Đây chính xác là tình huống của việc lựa chọn nghề nghiệp: chúng ta chỉ đưa ra một vài quyết định nghề nghiệp quan trọng trong đời, kết quả mất nhiều năm mới thấy được và thị trường lao động liên tục  đổi thay.

 Cảm tính của bạn vẫn có thể cung cấp manh mối về sự nghiệp tốt nhất. Nó có thể cho bạn biết những điều như “Tôi không tin tưởng người này” hoặc “Tôi không hào hứng với dự án này.” Nhưng bạn không thể chỉ đơn giản là “tin vào cảm tính của mình.”

‍

Trong nhiều lĩnh vực, phán đoán dựa trên cảm tính đang dần được thay thế bằng các tiếp cận dự đoán chính xác hơn. "Moneyball" kể về cách các chuyên gia phân tích dữ liệu đã lật đổ hệ hệ thống tuyển chọn tài năng bóng chày truyền thống, vốn dựa trên cảm tính và các chỉ số chưa được kiểm chứng.

(Xem tổng quan bằng chứng của chúng tôi để biết thêm chi tiết.)

Tại sao các bài kiểm tra nghề nghiệp cũng không hiệu quả?

 Nhiều bài kiểm tra nghề nghiệp được xây dựng dựa trên mô hình "Holland types" hoặc các mô hình tương tự. Những bài kiểm tra này phân loại bạn vào một trong sáu loại sở thích, như "nghệ thuật" hoặc "kinh doanh".  Sau đó, họ đề xuất các nghề nghiệp phù hợp với loại đó. Tuy nhiên, như bảng trên cho thấy, "sự phù hợp theo mô hình Holland" có tương quan yếu với khả năng thực hiện công việc. Nó cũng có tương quan yếu với sự hài lòng trong công việc (các nghiên cứu cho thấy mối tương quan khoảng 0.1 đến 0,3). Đó là lý do tại sao chúng tôi không chú trọng nhiều đến các bài kiểm tra nghề nghiệp truyền thống.

Theo nghiên cứu, yếu tố nào hiệu quả trong việc dự đoán lĩnh vực mà bạn sẽ phát huy tốt nhất?

   Bảng trên cho thấy các cuộc phỏng vấn xếp hạng cao, điều này cho thấy cách tiếp cận như sau: trò chuyện với những người có kinh nghiệm tuyển dụng trong lĩnh vực đó và xin ý kiến của họ về khả năng của bạn so với các ứng viên khác. Đây là một phương pháp hợp lý, vì họ thường có khả năng đánh giá tình huống này khá chính xác.

Nhóm  phương pháp thử việc, kiểm tra kiến thức công việc và mẫu công việc cũng đạt kết quả tốt, điều này gợi ý một phương pháp trực quan khác: cố gắng tiếp cận công việc thực tế càng nhiều càng tốt, sau đó xem phản hồi như thế nào. Chúng tôi sẽ đề cập đến một số cách thực hiện điều này bên dưới.

Đáng ngạc nhiên là các bài kiểm tra IQ đạt tương quan cao nhất, nhưng chúng không hữu ích lắm trong việc giúp bạn xác định loại công việc nào phù hợp nhất với bạn so với các công việc khác (và đó là chưa kể đến câu hỏi về những gì mà các bài kiểm tra IQ thực sự đo lường là gì!).

Tất cả những điều này cho thấy, điều quan trọng là phải nhớ rằng không có phương pháp nào trong số này hiệu quả. Rất khó để nói bạn có thể xuất sắc trong lĩnh vực nào trong tương lai, và điều này có nghĩa là bạn nên giữ một tâm trí cởi mở, tin tưởng vào bản thân — bạn có thể có nhiều lựa chọn hơn bạn nghĩ! Và cuối cùng, cách duy nhất để tìm ra câu trả lời là dấn thân và trải nghiệm thực tế.

Làm thế nào để bạn có thể tìm được công việc phù hợp?

 Hãy suy nghĩ như một nhà khoa học. Nếu bạn khó có thể dự đoán trước mình sẽ làm việc hiệu quả nhất ở đâu và việc theo trực giác của bản thân không hiệu quả, thì chúng ta cần áp dụng phương pháp thực nghiệm:

1. Đưa ra một số dự đoán (giả thuyết) về những lựa chọn có vẻ tốt nhất.
2. Xác định những điểm không chắc chắn chính về các giả thuyết đó. 
3. Tiến hành tìm hiểu về những điểm không chắc chắn đó.

 Và ngay cả khi tìm hiểu đã hoàn tất và bạn bắt đầu công việc, đó cũng là một thực nghiệm khác. Sau khi đã thử công việc trong một vài năm, hãy cập nhật những phỏng đoán tốt nhất của bạn và lặp lại quá trình này.

 Tìm được nghề nghiệp phù hợp không phải là điều có thể tìm ra ngay lập tức, đó là một quy trình từng bước một để đi đến câu trả lời tốt hơn theo thời gian.

Hãy suy nghĩ như một nhà khoa học khi chọn nghề nghiệp: hãy tạo  và loại bỏ các giả thuyết thay vì cố gắng tìm ra "sứ mệnh"của mình sớm.

Dưới đây là một số mẹo khác cho từng giai đoạn.

Lập một danh sách các lựa chọn  

Cái giá phải trả khi vô tình loại bỏ một lựa chọn tiềm năng sớm cao hơn rất nhiều so với chi phí để tìm hiểu thêm về lựa chọn đó, vì vậy, điều quan trọng là phải bắt đầu với phạm vi thật rộng.

 Và vì rất khó để dự đoán lĩnh vực mà bạn sẽ phát huy được thế mạnh của mình, điều đó cũng có nghĩa là rất khó để loại bỏ rất nhiều con đường!

 Việc này cũng có thể giúp bạn tránh được một trong những thiên kiến lớn nhất trong khi ra quyết định: xem xét quá ít lựa chọn. Chúng tôi đã gặp rất nhiều người vấp ngã vào những con đường như tiến sĩ, y khoa hoặc luật vì những lựa chọn đó có vẻ là mặc định vào thời điểm mà họ đưa ra quyết định,  nhưng nếu họ xem xét nhiều lựa chọn hơn, họ có thể dễ dàng tìm thấy công việc phù hợp hơn với mình.

Chúng tôi cũng gặp nhiều người nghĩ rằng họ cần phải bám sát kinh nghiệm hiện tại của mình. Ví dụ, họ có thể nghĩ rằng vì họ đã học sinh học,vậy thì họ nên tìm việc làm liên quan đến sinh học.Điều quan trọng không phải là bạn đã học chuyên ngành gì. Vì vậy, hãy bắt đầu bằng việc lập một danh sách dài các lựa chọn hơn là chỉ dựa vào ý nghĩ ban đầu của mình. Chúng tôi sẽ đi sâu hơn vào cách thực hiện điều này trong bài viết về lập kế hoạch.

Xác định những yếu tố bất định chủ chốt

Bạn không có thời gian để thử hoặc tìm hiểu từng công việc, vì vậy bạn cần thu hẹp phạm vi tìm kiếm.

Để bắt đầu, hãy đưa ra một số dự đoán sơ bộ: xếp hạng các lựa chọn của bạn theo mức độ phù hợp với bản thân,sức ảnh hưởng và điều kiện hỗ trợ cho sự hài lòng trong công việc (cộng với vốn nghề nghiệp nếu bạn đang so sánh các bước tiếp theo thay vì con đường dài hạn).

Sau đó, hãy tự hỏi bản thân: "Điều gì là bất định có tầm quan trọng hàng đầu đối với mình trong bảng xếp hạng này?"

Nói cách khác, nếu bạn có thể tìm được câu trả lời cho một vài câu hỏi, câu hỏi nào sẽ cho bạn biết nhiều nhất về lựa chọn nào nên đứng đầu?

Mọi người thường thấy những câu hỏi quan trọng nhất là những điều khá đơn giản, như: 

1. Nếu Mình nộp đơn xin việc này, liệu mình có được nhận không?
2.  Mình có thích mảng công việc này không? 
3. Lương có tương xứng với khoản vay sinh viên của mình không?  
4. Công việc hàng ngày thực tế như thế nào? 
5.  Công việc này có phù hợp với các ưu tiên trong cuộc sống của mình (như nghĩa vụ gia đình và có con) không?  

Chúng tôi có thêm một số lời khuyên về cách dự đoán sự phù hợp  dưới đây.

Hãy thử các phương pháp tốn ít chi phí trước tiên

Bây giờ bạn đã có danh sách những điều không chắc chắn, hãy cố gắng giải quyết chúng!

Hãy bắt đầu với những cách dễ nhất và nhanh nhất để thu thập thông tin trước.

Chúng tôi hay gặp những người muốn trải nghiệm lĩnh vực kinh tế nên đã nộp đơn vào chương trình thạc sĩ. Đó là một khoản đầu tư rất lớn. Bạn nên nghĩ cách để học được nhiều nhất với ít công sức nhất thông qua “thử nghiệm chi phí thấp”.

Trước hết, hãy xem liệu bạn có thể loại trừ những lựa chọn thuộc hàng "top" của mình hay xem xét điều gì cần tìm hiểu để đưa một lựa chọn khác lên "top" để thay thế cho lựa chọn trước đó.

Khi tìm hiểu một lĩnh vực cụ thể, bạn có thể nghĩ ra một quy trình nhiều bước/“thang leo” cho các bài kiểm tra cho các lĩnh vực này

Sau mỗi bước, hãy đánh giá lại xem lĩnh vực đó có còn tiềm năng hay không, hoặc bạn có thể bỏ qua các bước còn lại và chuyển sang tìm hiểu lĩnh vực khác.

Một bậc thang như vậy có thể trông như sau:

1. Đọc các bài đánh giá nghề nghiệp có liên quan, tất cả các nghiên cứu của chúng tôi về một chủ đề nhất định và thực hiện một số tìm kiếm trên Google để tìm hiểu những kiến thức cơ bản. (1–2 giờ)
2. Nói chuyện với một người trong lĩnh vực đó. (2 giờ)
3. Nói chuyện với ba người khác làm việc trong lĩnh vực đó và đọc một hoặc hai cuốn sách. (20 giờ)
4. Cân nhắc sử dụng một số phương pháp bổ sung để dự đoán thành công bên dưới.
5. Dựa trên những phát hiện của bạn trong các bước trước, hãy tìm một dự án phù hợp có thể mất 1–4 tuần làm việc như nộp đơn xin việc, làm tình nguyện viên trong một vai trò liên quan hoặc thực hiện một dự án phụ trong lĩnh vực đó để xem công việc đó như thế nào và hiệu suất của bạn ra sao.
6. Chỉ sau đó, hãy xem xét cam kết từ 2 đến 24 tháng — như thực tập, thực tập sinh hoặc học cao học. Được một tổ chức đề nghị làm thử trong vài tháng có thể là lựa chọn lý tưởng, vì cả bạn và tổ chức đều muốn nhanh chóng đánh giá mức độ phù hợp của nhau.

Nếu bạn đang chọn nhà hàng để ăn, rủi ro không cao đến mức cần phải nghiên cứu nhiều. Nhưng quyết định nghề nghiệp sẽ ảnh hưởng đến hàng chục năm cuộc đời bạn, vì vậy bạn có thể dễ dàng dành vài tuần hoặc vài tháng để đảm bảo rằng mình đưa ra quyết định đúng đắn.

Hãy làm thử một điều gì đó (và lặp lại)

Bạn sẽ không bao giờ chắc chắn về lựa chọn nào là tốt nhất, và tệ hơn nữa, bạn có thể không bao giờ cảm thấy tự tin vào phán đoán tốt nhất của mình.

Vậy khi nào bạn nên dừng nghiên cứu và thử làm gì đó?

Câu trả lời rất đơn giản: khi phán đoán tốt nhất của bạn không còn thay đổi.

Nếu bạn tiếp tục truy vấn nhưng câu trả lời của bạn không thay đổi, thì rất có thể bạn đã đạt đến quy luật hiệu suất giảm dần và bạn nên thử làm gì đó.

Đương nhiên, một số quyết định khó đảo ngược hoặc rủi ro cao hơn những quyết định khác (ví dụ: học trường y). Vì vậy, nếu tất cả các yếu tố khác đều ngang nhau, thì quyết định càng lớn, bạn càng nên dành nhiều thời gian để tìm hiểu và câu trả lời của bạn càng phải ổn định.

Khi bạn đã quyết định và bắt đầu một công việc, hãy nhớ rằng đây cũng chỉ là một cuộc thử nghiệm. Trên hầu hết các trường hợp, nếu bạn thử một điều gì đó trong vài năm mà không thành công, bạn có thể thử điều khác.

Với mỗi bước bạn đi, bạn sẽ học được thêm về những gì phù hợp nhất với mình.

Xem các bài đánh giá nghề nghiệp cá nhân của chúng tôi để biết thêm lời khuyên về cách đánh giá sự phù hợp của bạn với một công việc cụ thể, kể cả khi bạn đã bắt đầu con đường đó.

Mở rộng: theo nghiên cứu, cách tốt nhất để dự đoán sự phù hợp nghề nghiệp là gì?

Lời khuyên quan trọng của chúng tôi về việc dự đoán sự phù hợp là xác định những chính mà bạn không chắc chắn và tìm hiểu chúng bằng bất kỳ cách nào có vẻ hữu ích nhất.

Tuy nhiên, dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của chúng tôi, một số cách tiếp cận để dự đoán sự phù hợp có vẻ tốt hơn những cách khác.

Bạn có thể sử dụng những lời nhắc này để định hướng nỗ lực thu thập thông tin và đưa ra dự đoán tốt hơn trước khi bắt đầu tìm hiểu sâu hơn.

1. Công việc thực tế như thế nào? Chúng tôi thường gặp những người suy đoán về sự phù hợp của mình với công việc, chẳng hạn như làm việc trong chính phủ, nhưng họ hầu như không biết công việc của công chức thực tế là gì. Trước khi đi xa hơn, hãy cố gắng tìm hiểu những điều cơ bản: Bạn có thể mô tả một ngày làm việc điển hình như thế nào không? Những nhiệm vụ nào tạo ra giá trị trong công việc? Cần những gì để hoàn thành tốt những nhiệm vụ đó?
2. Các chuyên gia nói gì? Nếu có thể, hãy hỏi những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó về hiệu suất làm việc của bạn, đặc biệt là những người có kinh nghiệm tuyển dụng cho công việc đấy. Nhưng hãy cẩn thận đừng quá tin tưởng vào ý kiến của chỉ một người! Và cố gắng tìm những người có thể thành thật với bạn.
3. Điều gì đã hiệu quả với bạn cho đến nay?5 Một phương pháp đơn giản để tiên đoán thành công của bạn là dự đoán thành tích của bạn trong tương lai. Nếu bạn đã thành công trong một lĩnh vực, đó thường là lý do tốt để tiếp tục. Bạn cũng có thể thử sử dụng thành tích của mình để ước tính chính xác hơn cơ hội của mình. Ví dụ, nếu bạn đang học cao học, khoảng một nửa số sinh viên trong lớp bạn sẽ vào làm việc trong lĩnh vực học thuật, vì vậy nếu bạn nằm trong 25% sinh viên giỏi nhất lớp, bạn có thể ước tính rằng bạn sẽ nằm trong 50% sinh viên giỏi nhất trong lĩnh vực học thuật.6 Để hiểu rõ hơn về tiềm năng của mình trong dài hạn, bạn nên xem xét mức độ cải thiện của mình thay vì chỉ nhìn vào hiệu suất gần đây.7
4. Điều gì thúc đẩy thành công trong lĩnh vực này và bạn đang ở vị trí nào? Câu trả lời của bạn cho các bước 1-3 sẽ cho bạn một điểm khởi đầu, sau đó bạn có thể điều chỉnh lên hoặc xuống tùy thuộc vào các yếu tố cụ thể có thể làm tăng hoặc giảm cơ hội thành công của bạn. Mục đích là phát triển một mô hình về những gì cần thiết để thành công. Bạn có thể thử làm điều này bằng cách hỏi những người trong lĩnh vực đó về những gì cần thiết nhất và cố gắng hiểu điều gì khiến mọi người thành công hoặc thất bại. Sau đó, hãy cố gắng đánh thứ hạng của các yếu tố dự báo này. Đây là cách các cuộc phỏng vấn xin việc (tốt) diễn ra: họ cố gắng xác định các đặc điểm quan trọng nhất cho công việc, sau đó hỏi bạn về bằng chứng cho thấy bạn đã thể hiện những đặc điểm đó trong quá khứ.
5. Công việc có phù hợp với điểm mạnh của bạn không? Một cách hữu ích để tìm ra điểm mạnh của bạn là tìm kiếm những hoạt động mà bạn không cảm thấy là công việc, nhưng đối với hầu hết mọi người thì đó là công việc. Chúng tôi có một bài viết với quy trình dựa trên bằng chứng để đánh giá điểm mạnh cá nhân của bạn.
6. Bạn có cảm thấy hào hứng với nó không? Động lực từ cảm tính không phải là yếu tố dự báo thành công đáng tin. Nhưng nếu bạn không cảm thấy có động lực, bạn có thể sẽ không thể nỗ lực cần thiết để đạt được hiệu suất tốt. Do đó, việc thiếu hào hứng chắc chắn sẽ khiến bạn phải dừng lại; có lẽ bạn nên tìm hiểu xem chính xác điều gì khiến bạn cảm thấy không hứng thú.
7. Bạn có hài lòng với công việc đó không? Điều này rất quan trọng, kể cả khi bạn chủ yếu muốn tạo ra tác động xã hội: gắn bó lâu dài với một nghề nghiệp và tạo nên sự khác biệt, công việc cần phải thú vị và phù hợp với cuộc sống của bạn . Ví dụ, nếu bạn muốn có con, bạn có thể sẽ muốn một công việc không có giờ làm việc quá dài.
8. Kết hợp tất cả các quan điểm này. Dự đoán thành công trong sự nghiệp là điều khó khăn và không có phương pháp nào là đáng tin cậy. Bạn nên xem xét tất cả các quan điểm trên và tập trung vào những lựa chọn có vẻ ổn từ một số quan điểm.

Xem các bài đánh giá nghề nghiệp của chúng tôi để biết thêm lời khuyên về cách đánh giá sự phù hợp của bạn với một công việc cụ thể.

Nói chung, việc dự đoán chính xác là rất khó. Nhưng nó cũng rất hữu ích nếu mục tiêu của bạn là làm điều tốt, vì vậy chúng tôi cũng có một bài viết về cách ra quyết định và dự đoán tương lai tốt hơn.

Bạn nên khám phá bao nhiêu cho sự nghiệp của mình?

Giả sử bạn đã quyết định thử một công việc trong vài năm. Bây giờ bạn phải đối mặt với một đánh đổi : bạn nên tiếp tục công việc đó hay bỏ việc với hy vọng tìm được công việc tốt hơn?

Nhiều người thành công đã khám phá rất nhiều trong giai đoạn đầu sự nghiệp. Tony Blair làm việc như một nhà tổ chức nhạc rock trước khi bước vào chính trị. Maya Angelou làm việc như một nhân viên điều khiển xe điện, một đầu bếp và một vũ công calypso trước khi chuyển sang viết lách và hoạt động xã hội, trong khi Steve Jobs thậm chí đã dành một năm ở Ấn Độ dùng thuốc LSD và cân nhắc chuyển đến Nhật Bản để trở thành một nhà sư Zen. Đó là sự khám phá nghiêm túc.

Maya Angelou từng làm tài xế xe điện, đầu bếp và vũ công calypso trước khi chuyển sang viết lách và hoạt động xã hội. Nhưng bà cũng không thể sánh được với Steve Jobs về sự khám phá, ông từng nghiêm túc cân nhắc để trở thành một nhà sư Zen trước khi bước vào lĩnh vực công nghệ.

Những ví dụ về những người chuyên môn hóa sớm, như Tiger Woods, thường nổi bật trong mắt xã hội chúng ta, nhưng dường như không cần thiết phải chuyên môn hóa sớm như vậy, và đó có lẽ không phải là tiêu chuẩn. Trong cuốn cẩm nang Range: Why Generalists Triumph in a Specialized World, David Epstein lập luận rằng hầu hết mọi người đều thử nhiều con đường, và những vận động viên thử nhiều môn thể thao trước khi quyết định theo đuổi một môn có xu hướng thành công hơn, lấy Roger Federer làm đối trọng với Tiger.

Một nghiên cứu năm 2018 trên tạp chí Nature cho thấy rằng "các giai đoạn thành công rực rỡ" của các nhà phát minh và nhà khoa học thường xuất hiện sau các giai đoạn khám phá nhiều lĩnh vực.

Và ngày nay, việc nhiều người làm việc trong nhiều lĩnh vực và vai trò khác nhau trong suốt cuộc đời đã trở nên phổ biến. Người trong độ tuổi 25-34 thường thay đổi công việc mỗi ba năm⁸ ,việc tiếp tục thay đổi sau này cũng không hiếm.

Và nếu sự phù hợp cá nhân quan trọng như chúng ta đã luận, thì có thể đáng để dành nhiều năm để tìm công việc phù hợp nhất với bạn.

Tất nhiên, khám phá cũng tốn kém. Thay đổi con đường sự nghiệp có thể mất nhiều năm, và nếu bạn làm điều đó quá thường xuyên, bạn có thể bị coi là người thiếu ổn định. Ngoài ra, một số con đường có thể khó quay lại một khi bạn đã rời bỏ.

Steve Jobs thích nói rằng bạn nên “không bao giờ dừng lại”.Nhưng đó không phải là lời khuyên thực tế. Câu hỏi thực sự là làm thế nào để cân bằng chi phí khám phá với lợi ích.

May mắn thay, đã có nhiều nghiên cứu trong khoa học quyết định, khoa học máy tính và tâm lý học về câu hỏi này. Ví dụ, chúng tôi đã phỏng vấn Brian Christian, tác giả của cuốn sách Algorithms to Live By: The Computer Science of Human Decisions (Các thuật toán để sống: Khoa học máy tính về quyết định của con người) về cách tóm tắt nghiên cứu này, và chúng tôi có một loạt bài viết nâng cao về chủ đề này.

Dưới đây là một số phát hiện chính.

Khám phá nhiều hơn khi bạn còn trẻ

Mọi người đều đồng ý rằng bạn càng bắt đầu sự nghiệp sớm, bạn càng nên khám phá nhiều hơn.

Điều này là bởi vì bạn phát hiện ra một lựa chọn tốt hơn càng sớm, bạn càng có nhiều thời gian để tận dụng nó.

Nếu bạn phát hiện ra một sự nghiệp mới tuyệt vời ở tuổi 66 và nghỉ hưu ở tuổi 67, bạn chỉ được hưởng lợi trong một năm. Nhưng nếu bạn phát hiện ra điều gì đó mới ở tuổi 25, bạn có thể có hàng thập kỷ để tận hưởng nó.

Ngoài ra, khi còn trẻ, bạn biết tương đối ít về điểm mạnh và lựa chọn của mình, vì vậy bạn sẽ học được nhiều hơn từ việc thử nghiệm.

Xã hội cũng được cấu trúc để giúp những người trẻ tuổi dễ dàng khám phá hơn — ví dụ, nhiều chương trình thực tập chỉ dành cho những người còn đang học đại học — vì vậy chi phí thử nghiệm những con đường khác cũng thấp hơn khi còn trẻ.

Cân nhắc thử nhiều con đường (với thứ tự được cân nhắc cẩn thận)

Một chiến lược khám phá là thử nhiều con đường, sau đó cam kết với con đường nào có vẻ tốt nhất vào cuối cùng. (Điều này tương tự như giải pháp cho “vấn đề thư ký” (tên gọi không phù hợp với thời đại) trong khoa học máy tính, đó là về việc mất bao lâu để tìm kiếm ứng viên tốt nhất để tuyển dụng từ một nhóm ứng viên.)

Chiến lược này phù hợp nhất khi bạn còn là sinh viên đại học hoặc trong vài công việc đầu tiên, khi việc khám phá là dễ dàng và có giá trị nhất, và khi bạn còn nhiều điều bất định nhất.

Nhược điểm chính của chiến lược này là chi phí thử nhiều con đường khá cao. Tuy nhiên, bạn thường có thể giảm chi phí đáng kể bằng cách sắp xếp các lựa chọn của mình một cách cẩn thận. Ví dụ, bạn có thể thử một số con đường bất ngờ giữa đại học và sau đại học, trong kỳ nghỉ hè, hoặc bằng cách đặt các lựa chọn có thể thay đổi trước.

Dưới đây là một số chi tiết về cách sắp xếp các bước tiếp theo của bạn:

1. Khám phá trước khi tốt nghiệp thay vì sau khi đó (và đặt các lựa chọn có thể thay đổi trước)

Trong vài năm ngay sau khi tốt nghiệp, bạn không cần phải xác định ngay sự nghiệp của mình, nói chung, bạn có quyền thử những điều khác thường hơn, như khởi nghiệp, sống ở nước ngoài hoặc làm việc tại một tổ chức phi lợi nhuận.

Nếu không thành công, bạn có thể dùng “khởi động lại sau đại học”: học thạc sĩ, phân tích kinh tế, luật hoặc tiến sĩ, để quay trở lại con đường tiêu chuẩn.

Chúng tôi thấy nhiều người vội vàng vào đại học hoặc chọn các lựa chọn truyền thống khác ngay sau khi tốt nghiệp, khiến họ bỏ lỡ một trong những cơ hội tốt nhất để khám phá.

Điều này đặc biệt đáng để khám phá trước khi học tiến sĩ hơn là sau khi học xong. Khi kết thúc chương trình tiến sĩ, rất khó để rời bỏ giới học thuật. Điều này là do khi chuyển từ tiến sĩ sang nghiên cứu sau tiến sĩ, rồi đến một vị trí học thuật cố định, bạn khó có thể thành công nếu không tập trung 100% vào nghiên cứu. Vì vậy, nếu bạn không chắc về giới học thuật, hãy thử các lựa chọn thay thế trước khi học tiến sĩ nếu có thể.

Tương tự, chuyển từ một vị trí trong doanh nghiệp sang một công việc phi lợi nhuận sẽ dễ hơn ngược lại, vì vậy nếu bạn không chắc giữa hai lựa chọn này, hãy thử vị trí trong doanh nghiệp trước.

2. Chọn các lựa chọn cho phép bạn thử nghiệm

Một cách tiếp cận khác là chọn một công việc cho phép bạn thử nghiệm nhiều lĩnh vực bằng cách:

• Cho phép bạn làm việc trong nhiều ngành khác nhau. Các vị trí tư vấn và tự do là đặc biệt tốt cho việc này.
• Cho phép bạn thực hành nhiều kỹ năng khác nhau. Các công việc ở các công ty nhỏ thường đặc biệt tốt về mặt này.
• Cho bạn thời gian rảnh rỗi và năng lượng để khám phá những điều khác ngoài công việc.

3. Thử làm thêm

Nếu bạn đã có việc làm, hãy nghĩ ra những cách để thử một lựa chọn mới bên cạnh công việc hiện tại. Bạn có thể thực hiện một dự án ngắn nhưng có liên quan trong thời gian rảnh rỗi hoặc trong công việc hiện tại không?

Nếu bạn là sinh viên, hãy cố gắng tham gia càng nhiều chương trình thực tập và dự án mùa hè càng tốt. Kỳ nghỉ đại học là một trong những cơ hội tốt nhất trong đời để bạn khám phá.

4. Cân nhắc thêm một lựa chọn dự phòng

Một nhược điểm của các chiến lược trên là con đường tốt nhất cho bạn có thể là điều mà bạn chưa từng nghĩ đến.

Đó là lý do tại sao trong khoa học máy tính, nhiều thuật toán khám phá có yếu tố ngẫu nhiên — thực hiện một động thái ngẫu nhiên có thể giúp tránh rơi vào 'tối ưu cục bộ'.Mặc dù chúng tôi không khuyên bạn nên chọn ngẫu nhiên theo nghĩa đen, nhưng thực tế là ngay cả các thuật toán máy tính cũng thấy tính ngẫu nhiên hữu ích cho thấy giá trị của việc thử một cái gì đó khác biệt.

Điều đó có nghĩa là thử một cái gì đó hoàn toàn khác với kinh nghiệm bình thường của bạn, như sống trong một nền văn hóa rất khác, tham gia vào các cộng đồng khác nhau, hoặc thử các lĩnh vực khác với những lĩnh vực bạn đã biết (ví dụ: tổ chức phi lợi nhuận, chính phủ, doanh nghiệp).

Ví dụ, tôi (Benjamin) đã đi học tiếng Trung ở Trung Quốc trước khi vào đại học. Tôi không có ý tưởng cụ thể nào về việc nó sẽ hữu ích như thế nào, nhưng tôi cảm thấy mình đã học được rất nhiều từ trải nghiệm đó, hóa ra nó rất hữu ích khi sau này tôi làm việc để tạo ra các tài nguyên cho những người làm việc về lĩnh vực hợp tác giữa Trung Quốc và phương Tây về công nghệ mới nổi.

Jess – một nghiên cứu trường hợp về việc khám phá

Đây là một ví dụ thực tế: khi Jess tốt nghiệp ngành toán và triết học, cô ấy quan tâm đến học thuật và nghiêng về nghiên cứu triết học tâm trí, nhưng lo lắng rằng nó sẽ có ít tầm ảnh hưởng.

“80,000 Hours đã cách mạng hóa cách tôi nghĩ về sự nghiệp của mình.”

Vì vậy, năm sau khi tốt nghiệp, cô ấy đã dành vài tháng làm việc trong lĩnh vực tài chính. Cô không nghĩ mình sẽ thích công việc này, và cô đã đúng, vì vậy cô tự tin loại bỏ lựa chọn đó. Cô cũng dành vài tháng làm việc tại các tổ chức phi lợi nhuận và đọc về các lĩnh vực nghiên cứu khác nhau.

Quan trọng nhất, cô đã trò chuyện với rất nhiều người, đặc biệt là trong các lĩnh vực học thuật mà cô quan tâm nhất. Điều này cuối cùng đã giúp cô được nhận vào chương trình tiến sĩ tâm lý học, tập trung vào cách cải thiện quá trình ra quyết định của các nhà hoạch định chính sách.

Trong thời gian học tiến sĩ, cô đã thực tập tại một viện nghiên cứu chuyên về chính sách dựa trên bằng chứng và bắt đầu viết về tâm lý học cho một tờ báo trực tuyến. Điều này giúp cô khám phá khía cạnh "tri thức công" của việc làm học giả và lựa chọn theo đuổi chính sách.

Khi kết thúc tiến sĩ, cô có thể tiếp tục ở lại học thuật, chuyển sang chính sách hoặc viết lách. Cô cũng có thể quay lại lĩnh vực tài chính hoặc phi lợi nhuận. Quan trọng nhất, cô đã có ý tưởng rõ ràng hơn về lựa chọn nào là tốt nhất.

Một lý do hợp lý để vươn tới những vì sao

Các bạn trẻ thường được khuyên rằng "hãy mơ lớn", "hãy tham vọng hơn" hoặc "hãy vươn tới những vì sao”, liệu đó có phải là lời khuyên tốt không?

Không phải lúc nào cũng vậy. Khi được hỏi, hơn 75% cầu thủ bóng rổ Division I nghĩ rằng họ sẽ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp, nhưng chỉ 2% thực sự đạt được điều đó. Cho dù các cầu thủ tham gia khảo sát có đặt cược đúng hay không, họ đã đánh giá quá cao cơ hội thành công của mình... gấp hơn 37 lần.

Khi mọi người quá tự tin vào cơ hội thành công của mình, khuyên họ đặt mục tiêu cao là điều vô nghĩa.

Nhưng khi bạn cân nhắc kỹ hơn, đó thường là lời khuyên tốt.

Giả sử so sánh hai lựa chọn:

• Kiếm tiền để cho đi với tư cách là kỹ sư phần mềm
• Nghiên cứu về an toàn AI

Giả sử bạn nghĩ rằng cơ hội thành công trong nghiên cứu của bạn không cao, vì vậy rất có thể bạn sẽ có tầm ảnh hưởng lớn hơn nếu kiếm tiền để cho đi. Nhưng nếu bạn thực sự thành công trong nghiên cứu, tầm ảnh hưởng của bạn sẽ lớn hơn nhiều.

Nếu bạn chỉ có một cơ hội để lựa chọn, bạn nên kiếm tiền để cho đi.

Nhưng thế giới thực thường không như vậy. Nếu bạn thử con đường nghiên cứu và không thành công, bạn rất có thể quay trở lại kiếm tiền để cho đi. Nếu thành công, bạn sẽ có một con đường có tầm ảnh hưởng lớn hơn cho phần còn lại của sự nghiệp.

Đó là sự bất đối xứng. Nếu bạn có thể chấp nhận rủi ro, tốt hơn là bạn nên thử nghiên cứu trước.

Nói chung, bạn sẽ học được nhiều nhất từ những con đường:

• Có thể rất, rất tốt…
• Nhưng bạn không chắc về nó.

Nói cách khác, đó là những cơ hội mạo hiểm.

Từ góc độ này, lời khuyên "hướng đến những mục tiêu cao cả" có thể hợp lý, đặc biệt đối với người trẻ.

Một phiên bản tích cực của chiến lược này là xếp hạng các lựa chọn của bạn theo tiềm năng tăng trưởng — tức là chúng sẽ tốt đến mức nào nếu diễn ra đặc biệt tốt (ví dụ như trong top 10% tình huống giả định) — sau đó bắt đầu với lựa chọn được xếp hạng cao nhất. Nếu bạn thấy mình không đi đúng hướng để đạt được viễn cảnh khả quan trong một khoảng thời gian nhất định, hãy thử lựa chọn tiếp theo, và cứ thế tiếp tục.

Điều này thường chỉ phù hợp nếu bạn có những lựa chọn dự phòng tốt và may mắn có thể thử nhiều thứ.

Một phiên bản ôn hòa hơn của chiến lược này là sử dụng nó như một yếu tố quyết định: khi không chắc chắn giữa hai lựa chọn, hãy chọn lựa chọn có tiềm năng khả quan hơn.

(Xem thêm bài viết nâng cao của chúng tôi về khi nào nên tham vọng hơn.)

Nếu không chắc, hãy từ bỏ

Thiên kiến chi phí chìm là xu hướng tiếp tục làm một việc không còn ý nghĩa chỉ vì bạn đã đầu tư quá nhiều vào nó. Điều này khiến chúng ta mong đợi mọi người:

• Tiếp tục đi theo con đường hiện tại của họ trong thời gian quá dài.
• Muốn tránh chi phí ngắn hạn khi chuyển đổi.
• Không muốn nhảy vào một lựa chọn mới nằm ngoài sự hiểu biết.

Tất cả điều này cho thấy rằng nếu bạn đang do dự về việc bỏ việc, bạn nên bỏ việc.

Đây chính xác là kết quả mà một nghiên cứu ngẫu nhiên có ảnh hưởng đã tìm ra. Steven Levitt đã tuyển dụng hàng chục nghìn người tham gia, những người đang rất do dự về việc có nên thực hiện một thay đổi lớn trong cuộc đời mình hay không. Sau khi đưa ra một số lời khuyên về cách đưa ra những quyết định khó khăn, những người vẫn thực sự chưa quyết định được sẽ có cơ hội tung đồng xu để giải quyết vấn đề — 22.500 người đã làm như vậy.

Levitt đã theo dõi những người tham gia này sau hai và sáu tháng để hỏi họ có thực sự thực hiện thay đổi hay không và họ hạnh phúc như thế nào trên thang điểm từ 1 đến 10. Kết quả cho thấy những người thực hiện thay đổi về một vấn đề quan trọng đã tăng 2,2 điểm hạnh phúc trên thang điểm 10!

Tất nhiên, đây chỉ là một nghiên cứu và chúng tôi sẽ không ngạc nhiên nếu hiệu quả này nhỏ hơn khi được lặp lại. Tuy nhiên, nó phù hợp với những gì chúng ta mong đợi.

Áp dụng điều này vào sự nghiệp của bạn

Trong các bài viết trước, bạn đã lập một danh sách một số ý tưởng về con đường sự nghiệp dài hạn mà bạn muốn hướng tới.

Bây giờ, bạn có thể bắt đầu thu hẹp danh sách đó.

1. Dự đoán sơ bộ những con đường dài hạn nào là hứa hẹn nhất dựa trên sự cân bằng giữa: tầm ảnh hưởng, sự phù hợp cá nhân và sự hài lòng trong công việc.
2. Một số điểm không chắc chắn của bạn về bảng xếp hạng này là gì? Liệt kê ít nhất năm điểm.
3. Làm thế nào bạn có thể giải quyết những điểm không chắc chắn quan trọng đó một cách dễ dàng nhất? Hãy đi tìm hiểu chúng. Cân nhắc thực hiện một hoặc hai thử nghiệm rẻ tiền.
4. Lựa chọn nào bạn nghĩ có tiềm năng tăng trưởng cao nhất?
5. Nếu bạn định thử một số con đường dài hạn, cách lý tưởng để sắp xếp các thử nghiệm đó là gì?
6. Bạn cảm thấy tự tin như thế nào về các lựa chọn dài hạn của mình? Bạn nghĩ mình nên (i) nghiên cứu thêm để so sánh các lựa chọn dài hạn? (ii) thử tham gia một lựa chọn (nhưng có kế hoạch dự phòng)? (iii) lên kế hoạch thử một số con đường dài hạn? hay (iv) chỉ tích lũy vốn nghề nghiệp có thể chuyển đổi và tìm ra con đường dài hạn sau?

Nếu bạn muốn suy nghĩ thêm về các lựa chọn dài hạn của mình, hãy thử quy trình đầy đủ của chúng tôi để so sánh danh sách các lựa chọn nghề nghiệp:

Kết luận

Chúng ta thích tưởng tượng rằng mình có thể tìm ra điểm mạnh của bản thân thông qua sự phản ánh, trong một khoảnh khắc sáng suốt. Nhưng thực tế không phải vậy.

Thay vào đó, nó giống như một nhà khoa học kiểm nghiệm một giả thuyết. Bạn có ý tưởng về những gì bạn có thể trở nên giỏi (giả thuyết), mà bạn có thể thử nghiệm (nghiên cứu và thực nghiệm). Bạn nghĩ mình có thể giỏi viết lách? Vậy hãy bắt đầu viết blog. Bạn nghĩ mình sẽ ghét tư vấn? Ít nhất hãy nói chuyện với một nhà tư vấn.

Nếu bạn chưa biết “sứ mệnh” hay “niềm đam mê” của mình, đó là điều bình thường. Rất khó để dự đoán nghề nghiệp nào phù hợp với bạn khi bạn mới bắt đầu, và thậm chí đôi khi là sau nhiều năm làm việc.

Thay vào đó, hãy thử làm nhiều việc. Bạn sẽ học hỏi trong quá trình làm việc, từng bước tiến tới một sự nghiệp trọn vẹn.

Khi đã chọn lĩnh vực, làm thế nào để đảm bảo thành công? Đó là nội dung chúng tôi sẽ đề cập trong bài viết tiếp theo. Sau đó, chúng tôi sẽ chỉ cho bạn cách kết hợp mọi thứ vào một kế hoạch nghề nghiệp.

(Bản thảo này vẫn đang trong quá trình chỉnh sửa và có thể chưa đạt chất lượng mong muốn của team EA Vietnam. Tuy vậy, chúng tôi vẫn quyết định đăng bản thảo này bởi vì nhận thấy điều này có ích cho các bạn trẻ còn mơ hồ trong định hướng sự nghiệp cùng những người quan tâm tới việc xây dựng một sự nghiệp có ý nghĩa hơn cho bản thân. Mọi đóng góp ý kiến đều được đón nhận tại pinkly@partners.eavn.org)