Sức khoẻ toàn cầu

Tác giả
Robert Wiblin
Xuất bản gốc tháng
04/2016
bởi
80,000 Hours
Thời gian đọc bài viết
[time]
phút

Tóm tắt

Mỗi năm, khoảng 10 triệu người ở các nước nghèo tử vong do các bệnh có thể phòng ngừa hoặc điều trị với chi phí rất thấp, bao gồm sốt rét, HIV, lao và tiêu chảy.

Chỉ có khoảng $100 trên đầu người được chi tiêu hàng năm cho chăm sóc sức khỏe của người dân ở các nước thu nhập thấp (đã điều chỉnh theo sức mua). Để so sánh: chi tiêu y tế hàng năm ở EU là hơn $4.500 trên đầu người, ở Anh là khoảng $5.000 trên đầu người và ở Mỹ là gần $11.000.

Do đó, vẫn còn nhiều cơ hội để mở rộng quy mô các phương pháp điều trị đã được chứng minh có thể phòng ngừa hoặc chữa trị các bệnh phổ biến ở các quốc gia có thu nhập thấp.

Các phương án để giải quyết vấn đề này bao gồm đóng góp cho các dự án hữu hiệu, làm việc với tư cách là nhà kinh tế trong các tổ chức liên chính phủ (như Ngân hàng Thế giới hoặc Tổ chức Y tế Thế giới), hay thành lập/làm việc trong một tổ chức phi lợi nhuận nhằm mở rộng quy mô các liệu pháp điều trị đã được chứng thực.

Quan điểm chung của chúng tôi

Một số trường hợp được khuyến nghị

Chúng tôi rất mong muốn có nhiều người hơn tham gia giải quyết vấn đề này. Nhưng bạn có thể đóng góp nhiều hơn nữa bằng cách tham gia vào một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu của chúng tôi.

Việc mở rộng quy mô (Nếu chúng ta giải quyết được vấn đề này, thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn bao nhiêu? Đọc thêm.)

Chúng tôi cho rằng công việc nhằm giảm bớt các vấn đề sức khỏe toàn cầu có tiềm năng mang lại tác động tích cực lớn. Thiệt hại do các bệnh dễ phòng ngừa gây ra ở các nước kém phát triển nhất và Ấn Độ lên tới 200 triệu DALY (năm sống điều chỉnh theo mức độ khuyết tật) và 500 triệu DALY mỗi năm.1

Mức độ thiếu quan tâm (Hiện có bao nhiêu nguồn lực đang được dành để giải quyết vấn đề này? Đọc thêm.)

Vấn đề này ít bị thiếu quan tâm hơn hầu hết các vấn đề khác mà chúng tôi ưu tiên. Chi tiêu hiện tại ở các nước kém phát triển nhất cộng với Ấn Độ là khoảng 300 tỷ đô la mỗi năm.

Khả năng giải quyết (Nếu chúng ta tăng gấp đôi nỗ lực trực tiếp cho vấn đề này, chúng ta có thể giải quyết được bao nhiêu phần trăm vấn đề còn lại? Xem thêm.)

Việc đạt được tiến bộ trong việc giảm bớt các vấn đề sức khỏe toàn cầu có vẻ rất khả thi. Chủ yếu là vấn đề mở rộng quy mô các phương pháp đã được chứng minh là hiệu quả nếu được thực hiện đúng.

Độ sâu của thông tin

Khám phá (Chúng tôi đã đánh giá sơ bộ vấn đề này bằng cách trao đổi với các cố vấn và xem xét các nguồn thông tin hiện có về chủ đề này.)

Đây là một trong nhiều tài liệu  mà chúng tôi đã viết để giúp mọi người tìm ra những vấn đề cấp bách nhất mà họ có thể giải quyết trong sự nghiệp của mình. Tìm hiểu thêm về cách chúng tôi so sánh các vấn đề khác nhau và xem vấn đề này so sánh với các vấn đề khác mà chúng tôi đã xem xét cho đến nay.

Vấn đề này là gì?

Hàng năm, khoảng 10 triệu người ở các nước nghèo chết vì các bệnh có thể phòng ngừa hoặc điều trị với chi phí rất thấp, bao gồm sốt rét, HIV, lao và tiêu chảy. Hàng chục triệu người khác bị suy dinh dưỡng kéo dài hoặc mắc các bệnh ký sinh trùng khiến họ kém phát triển về thể chất và trí tuệ so với khả năng thực tế.

Tại sao vấn đề này lại cấp bách?

Đề xuất này dựa trên cơ sở nào?

Việc tập trung vào các dịch vụ y tế cơ bản ở các nước đang phát triển được GiveWell, Global Priorities Project Copenhagen Consensus ủng hộ. Ngoài ra, Bill and Melinda Gates Foundation, một tổ chức có nhiều giá trị chung với chúng tôi, cũng dành phần lớn ngân sách cho mục tiêu này. Đề xuất của chúng tôi là tổng hợp các kết quả nghiên cứu của các tổ chức này, cũng như dữ liệu cơ bản từ Global Burden of Disease World Bank, v.v.

Tại sao vấn đề này cấp bách?

Các bệnh này gây ra đau khổ và tử vong không cần thiết cho cả nạn nhân và gia đình họ. Chúng cũng dẫn đến nhiều tác động tiêu cực khác:

  • Mức độ giáo dục thấp hơn.
  • Tình trạng mệt mỏi (Lethargy) và giảm khả năng lao động.
  • Sức khỏe kém hơn khi về già.
  • Tỷ lệ sinh cao hơn để bù đắp cho tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh.

Trong nhiều trường hợp, các bệnh này hay tầm ảnh hưởng của chúng có thể được loại trừ phần đáng kể bằng các công nghệ chi phí thấp, vốn đã được chứng minh hiệu quả và tồn tại từ nhiều thập kỷ qua. Ví dụ:

  • Bệnh sốt rét có thể phòng ngừa bằng màn chống muỗi tẩm thuốc trừ sâu.
  • Bệnh lao hầu như luôn có thể chữa khỏi bằng điều trị liên tục bằng thuốc kháng sinh (gọi là DOTS).
  • Người nhiễm HIV có thể sống gần như bình thường và hiếm khi lây virus cho người khác nếu được điều trị kịp thời và liên tục bằng thuốc kháng virus.
  • Tiêu chảy có thể được phòng ngừa thông qua cải thiện vệ sinh và ngăn ngừa tử vong bằng liệu pháp bù nước bằng đường uống.
  • Các bệnh ký sinh trùng có thể được chữa khỏi bằng một viên thuốc có giá dưới $1 mỗi năm.
  • Một số bệnh khác có thể được phòng ngừa thông qua chương trình tiêm chủng cơ bản (ví dụ: bạch hầu, ho gà, v.v.).

Mặc dù hiệu quả chi phí của các phương pháp trên rất khác nhau, nhưng trong hầu hết các trường hợp, chúng có thể giúp tăng thêm một năm sống khỏe mạnh với chi phí dưới 1.000 đô la, trong một số trường hợp còn dưới 100 đô la.

Trong 60 năm qua, tỷ lệ tử vong do các bệnh này đã giảm hơn một nửa nhờ sử dụng các kỹ thuật trên, điều này cho thấy một con đường tiến bộ rất rõ ràng.

Các luận điểm chính phản đối việc này là gì?

Bạn có thể nghĩ rằng đây không phải là một vấn đề bị thiếu quan tâm đặc biệt, vì nó đã được công nhận rộng rãi và được các tổ chức, bao gồm các cơ quan viện trợ, tài trợ hàng tỷ đô la mỗi năm. Các chính phủ ở các nước đang phát triển cũng đang đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc cải thiện sức khỏe, mặc dù trên thực tế vẫn còn một số bất cập. Theo quan điểm này, sẽ khó tìm thấy những cơ hội đặc biệt vì có quá nhiều người khác đang cố gắng làm điều đó.

  • Bạn có thể lo lắng rằng giảm nghèo và cải thiện sức khỏe ở các nước nghèo sẽ không có tác động lâu dài đến tương lai, mà tương lai sẽ được quyết định bởi các yếu tố khác, ví dụ như chiến tranh hoặc sự ra đời của các công nghệ mới.
  • Bạn có thể nghĩ rằng các biện pháp khác để giảm nghèo sẽ hiệu quả hơn, chẳng hạn như cải cách chính phủ và thể chế pháp luật ở các nước đang phát triển.

Điều gì là quan trọng nhất để ưu tiên vấn đề này?

  • Rằng cuộc sống của người dân ở các quốc gia khác không kém phần quan trọng so với cuộc sống của người dân ở quốc gia bạn đang sinh sống (giả sử bạn sống ở một quốc gia không phải đối mặt với những thách thức này).
  • Rằng cải thiện sức khỏe sẽ giúp các quốc gia đang phát triển trở nên giàu có và tốt đẹp hơn một cách bền vững, ví dụ như giảm tỷ lệ sinh hoặc cải thiện giáo dục và hệ thống quản trị.
  • Rằng không có vấn đề toàn cầu cấp bách nào khác mà bạn có thể tạo ra tác động tích cực lớn hơn nếu tập trung vào vấn đề này.

Điều gì có thể làm để giải quyết vấn đề này?

Điều gì là cần thiết nhất để giải quyết vấn đề này?

Chúng ta cần cung cấp các dịch vụ y tế cơ bản cho tất cả những người đang mắc hoặc có nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm dễ phòng ngừa trên. Ví dụ:

  • Đảm bảo tất cả trẻ em được tiêm phòng theo lịch tiêm chủng cơ bản (hiện tại khoảng 85% trẻ em được tiêm phòng).2 (Hãy nghe podcast năm 2021 của chúng tôi với Varsha Venugopal về công việc gần đây trong lĩnh vực này.)
  • Đảm bảo tất cả những người có nguy cơ mắc sốt rét sử dụng màn chống muỗi. Hiện nay, chỉ hơn một nửa số người ở các khu vực liên quan ở Châu Phi tiếp cận được màn chống muỗi. 3
  • Điều trị tất cả các trường hợp mắc bệnh lao, hiện ít nhất một phần ba số ca bệnh chưa được chẩn đoán. 4
  • Đảm bảo tất cả mọi người có nước uống sạch, hiện ít nhất một tỷ người không được tiếp nước sạch. 5

Đây chủ yếu là vấn đề về tài chính và logistics. Các phương pháp điều trị thường đơn giản và không yêu cầu đào tạo y tế chuyên sâu (mặc dù điều trị lao và HIV cần sự giám sát y tế).

Kỹ năng và nguồn lực nào là cần thiết nhất?

  • Khả năng huy động nguồn vốn lớn hoặc điều phối nguồn lực trong các cơ quan hành chính để hỗ trợ các dự án hiệu quả.
  • Những người có kỹ năng hậu cần thực tế trong phát triển quốc tế (ví dụ: những người có thể phân phối 100.000 màn chống muỗi ở châu Phi).
  • Các doanh nhân (chủ yếu trong các tổ chức phi lợi nhuận, đôi khi cũng có thể là tổ chức vì lợi nhuận) có thể thành lập một trong các tổ chức từ thiện này.
  • Các nhà kinh tế phát triển và nhà nghiên cứu hiệu quả chi phí, bao gồm các nhà kinh tế, nhà thống kê và chuyên gia kiểm soát dịch bệnh.
  • Tiền để tài trợ cho các tổ chức từ thiện do GiveWell đề xuất.

Chúng tôi cho rằng những người có khả năng khởi xướng các dự án xuất sắc trong lĩnh vực này có khả năng thu hút được nguồn tài trợ cần thiết, do đó lĩnh vực này chủ yếu bị hạn chế về nhân lực.

Ai đang giải quyết vấn đề này?

Bạn có thể làm gì cụ thể để giúp đỡ?

Một số tổ chức đặc biệt được khuyến nghị